ھمگام بلوچی
ششمُی بَھر
*بَگّ منی سور کُمب ءَ چریت باگیں*
*جَتّ ئِے ماں ایر گواتیں کپوت گوانکیں*
واجہ بالاچ ھمید نور ءِ کتاب “بلوچ ٹک ءُ کٹم ” ءِ تہ ءَ جت ٹک ءَ را 39 کٹم ءَ بھر ءُ بانگ کرتگ لھتے کٹم پہ دَرور چش انت ھجام، کوجا، گولا، بیلکانی، بھارانی، کلر، ھجانا، جماتی، لنجوانی، بندیانی، گاھانی، جنگلانی، کیچانی، سانولانی، شٹلانی، لاشاری، چکھو، بھمبے رانی ءُ دگہ بازیں ھمے وڑیں نام داتگ انت کہ ایشانی ھچ بزانت نیست انت پہ ٹک ءُ کٹم واجہ بالاچ ھمید ءَ گوستگیں تاکدیمانی تہ ءَ کٹم “چکھو ” ءَ را جدگالی یک کٹمے لیک اِتگ اَت اد ءَ جت ءِ کٹمے کرتگ لاشاری وت یک مزنیں ٹکے اد ءَ آرتگ جت ءِ یک کسانیں کٹمے کرتگ دیگہ یک ھیرانی ھبرے کہ ھجام ءُ کوجا ھم جت کرتگ انت۔ ھجام وَ زاتے یا ٹکے نہ انت ھجام ھر کوم ءُ راج ءِ تہ ءَ ھست پنجاپی، سندھی، اوگانی دنیا ءِ تہ ءَ ھرجاگہ ھجام ھست انت منی جند ءُ مُردنی ھجام پہ زات ءُ ٹک ءَ اش نہ کرتگ البتہ ھجام پہ پِیش ءَ واری ءَ پہ ھما وتی دست ھنر ءَ ھجام گشگ بیت بلے واجہ بالاچ ھمید ءَ اد ءَ ھجام ءَ جَتانی یک کٹمے کرتگ دیمترا واجہ نبشتہ کرتگ کہ “کوجا” اے ٹک ءُ کٹم پیسرا نہ بوتگ بلے واجہ بالاچ ھمید ءَ آرتگ ءُ بلوچ ءِ نامداریں ٹک جَتّ ءِ یک کٹمے کرتگ۔ جت ٹک نوکیں ٹکے نہ انت نہ کہ دگہ ٹکانی یک کٹمے بلکیں جت ٹک وت یک مزنیں ءُ کوھنیں ٹکے مگربی بلوچستان ءِ سیمسراں بہ گر دانکہ سندھ ءُ پنجاب اوگانستان بہ روت ھر دمگ ءَ جت نشتگ ءُ آباد اَنت بلوچ راجدپتر ءِ ھر شئیرانی تہ ءَ ھست چاکر ءُ گوھرام ءِ زمانگ ءَ بہ گر دانکہ ھمل ءُ چاکر یاکہ ھالی ڈگار یا اے دگہ راجدپتری شئیرانی براہ انت۔ چشکہ ھیبتان بیبگر ءِ لچہ ءَ جت ءِ ٹک چش پدر کرتگ ۔
“چاکر ءِ جَت ءَ ناگمانی گوانکے جتہ “۔
“بگ بَزّیاں رُنتگ شہ بے رونٹیں تَڑان۔۔۔( کوہ سلیمانی گالوار)
————————–
“ماں ھمے نیام ءَ گوستگ ءَ کردے روش زمان”
“چاکر ءِ جت گوں پُرشتگیں باسک ءَ آتکگ اَت”
———————-
اے شئیرانی کڑیاں چہ زانگ بیت کہ جَت یک کوھنیں مالداریں ٹکے۔ ھمے وڑا ھمل ءُ چاکر ءِ لچھانی تہ ءَ جَتّانی بابت ءَ شائر ءَ وتی ھیال چش درشان کرتگ انت
چہ بسول تئی ڈاچیاں بہ رُمبیناں
آپ دپ ءُ سَر تُلاّں بہ موڈیناں
جَت اِش من بان ءُ چابک شیرازی
من وتی مسری ءَ نہ پھریزاں
جَتّی بَردست ءُ ڈاچی ئی کُپتّاں
———————–
بَگ ءَ چہ جوکجاہ ءَ بہ رُمبین انت
لاگریں جَت ءَ دست پچ ءَ بِل انت
جت وتی ھال ءَ پَر من ءَ بیاریت
من نہ داراں ءُ سنج کناں سیاہ ءَ
————————
من رواں جَتّاں پَد گرے کاراں
بَّگ ءَ چہ مسکیں کہچراں بیار ایت
سُرمگیں جوگجاھے بہ جوکین ایت
————————-
ھِیرت ءِ پیچ ات کہ جَتّی دست گواپاں
——————–
دگہ چشیں شئیرانی کڑی باز انت کہ جَتّانی سر ءَ کارمرز بوتگ انت کِیّا ءِ شئیراں ھالی ڈگار ئے ءُ راجدپتر ھر شئیرانی تہ ءَ جَتّانی نام پہ مالداری ءُ (پن) ھنر زانتکاری ءَ آرگ بوتگ انت بلے من وت ھیران کہ واجہ بالاچ ھمید ءِ زاتی جیڑگے ھست انت گوں لھتے ٹکاں چشکہ کلمتی، جت ءُ دگہ لھتے ٹکاں کہ ایر جتگ انت ئِے۔ سرجمیں راجدپتر سَر ءُ چیر کرتگ ئِے بے پٹ ءُ پول ءَ وتگڑیں کتابے پہ وتی نامداری یے ھاتر ءَ سرجمیں راجدپتر رسوا کرتگ ئے۔ ھجام ءُ کوجا بلوچ راجدپتر ءِ بھر کرتگ انت اگاں بالاچ ھمید ءَ اے پہ کُنّت کرتگ انت گڑا نباید بلوچی اکیڈمی کوئٹہ ءَ بے پولکاری اے کتاب چاپ ءُ شنگ بہ کرتین انت۔
واجہ بالاچ ھمید نور ءِ کتاب “بلوچ ٹک ءُ کٹم” ءِ تہ ءَ سرجمیں راجدپتر سَر چیر انت لھتے تاکدیمانی تہ ءَ اوگان پھٹان آرتگ ءُ بلوچ کرتگ انت تاکدیم 87 پھٹانانی کٹم “کانسی “یا کاسی ” آرتگ ءُ بلوچانی رم ءَ ھوار کرتگ دگہ بازیں ٹک چشکہ کوجا ھم ءُ دگہ ھجام ھم بلوچ کرتگ انت ھجام وَ پِیشہ ءُ ھنرے بلے واجہ بالاچ ءَ بلوچ ٹک جت ءِ یک کٹمے شاھے کرتگ ھمے ڈول ءَ لھڑی جدگال کرتگ ءُ جدگال بزنجو کرتگ انت ءُ دگہ بازیں ٹک کہ ھست انت من گوستگیں بھرانی تہ ءَ گوشتگ اَت کلمتی ٹک ءِ ھچ وجود اے واجہ بالاچ ءَ نیارتگ منی وتی سَر پِر نہ بیت کہ واجہ بالاچ ھمید ءَ چش پرچا کرتگ چشیں زلم گوں بلوچ راج ءَ چے واستا بوتگ ھمے سما بیت کہ پورو یکے ءَ پرماتگ کہ تو سرجمیں بلوچ راج ءَ انچوش رسوا ءُ سیہ رو بہ کن نزاناں کجام کست ءُ کینگ انت یاکہ پہ نزانتی چش کرتگ ئِے بلے نباید (بحثیت ) یک بلوچ کلمکارے چش بہ کنت۔ بے پٹ ءُ پول ءَ بے جست ءُ پرس یک کتابے چاپ ءُ شنگ بہ کنت۔ اگاں واجہ بالاچ ھمید ءَ نام کشگی اَت گڑا بلوچی ادب ءُ لبزانک ءِ پڑا کار وَ سک باز انت اگاں سک نامداری ءِ ھب ءُ واھگے ھست گڑا نوکیں سیاھگے (لکوڑے) چش اسلم کادر ءُ ایوب ءُ ایوبی ءِ وڑا جوڑ ئے بہ کرت انت درستاں جاہ آرتگ اَت ۔ نباید چشیں وتگڑیں کتابے پہ وتی نام ءِ ھاتر ءَ شنگ ئے بہ کرت انت اے کتاب ءِ تہ ءَ بازیں ردی ھست انت کوہ سلیمان ءِ پولکار ھم چشکہ ڈاکٹر شاہ مھمد مری ءِ وڑیں زانتکار ھم باید کمو اے کتاب ءَ چمشانکے بہ کش اَیت ءُ کوہ سلیمان ءِ بازیں ٹک ءُ کٹم سر چیر کرتگ انت ئِے۔ بلوچی اکیڈمی کوئٹہ ءِ گِلّ ءِ سروکاں گوں دزبندی انت کہ نباید چشیں وتگڑیں کتاب آوکیں وھداں چاپ ءُ شنگ بہ کن انت باید وتی گِل ءِ پولکاراں چہ جست ءُ پرس بہ کن اَنت۔ اے کتاب کل راج ءِ دیم ءَ انت باید بلوچ راج ھم اے کتاب ءَ بہ چار ایت ءُ وتی دیدانکاں بہ گوش ایت بیت کنت کہ باز جاگہ ءَ منی نزوریں چماں باز کم مار اِتگ بلے ھرچی کہ بیتگ، من دیستگ، اش کرتگ پٹ ءُ پول کرتگ جست ءُ پرس کرتگ آ شمئے درستانی دیم ءَ انت دگہ شما وت ھم جست ءُ پرس پٹ ءُ پول کن ات جوانتر انت ۔
وسلام ۔
بلوچی ءُ بلوچستان سبزبات
ھلاس
