ما بلوچ سائنسی مشاہدہ کنگ ءُ دربرگ کم زانیں ءُ گیش کورکائی شیرکنیں لبزانی تہا پتاتگیں اوگاماں باور کنیں۔
ما ھنچیں پہک دلیں راجے ایں کہ ہرچ گپے مارا گشگ بہ بیت، ما اشیءِ (face value) سربری زاہریں رنگءَ زُورین ءُ تچکا باور کنیں۔ بے ریا ءُ روئیءَ ) objectively ( ہجبر نگد ءُ نظر نہ جنیں۔ الحازن ابن الحیثم (965-1040) یک پیشگامیں زانتکار، ریاضی دان ءُ فلسفی یے بوتگ۔ آ بصرہ، عراق ءَ ودی بوتگ ءُ آئیءَ بازیں مردم نوکیں آپٹکس ءِ پت لیکیت ءُ آئی ءَ بازیں سائنسی پڑاں مزنیں کردے پیلو کتگ، ایشانی تہا فلکیات، ریاضی ءُ طبیعیات ھوار اَنت۔ الحزن ابنِ الہیثم گشیت کہ ’’ھرکسے کہ سائنسءِ کاراں وانیت، اگاں آ راستیءَ شوھاز کنگ لوٹیت، گُڑا آ وتا ہر ھما چیزءِ نگدکار جوڑ بکنت کہ آئیءَ وانیت‘‘۔ پہ زانشتءِ دربرگءَ نگدی جیڑگءِ بستارءَ سائنسی رھبندءِ سرا زور دنت۔ چریشیءَ پدر بیت کہ پہ راستیءِ درگیجگءَ تھنا مالوماتانی بستارءِ سرا بروسہ کنگی نہ اِنت۔ اشیءِ بدلءَ راستیءَ را جْوانیں وڑےءَ سرپد بوھگ ءُ آئیءِ تالان کنگءَ، کسےءَ را ھیالانی ریس ءُ پِرّیس، تجسس ءُ چار ءُ تپّاس کنگ لوٹیت۔ اے ذہنیت سائنس ءُ فکری پٹّ ءُ پولءِ بُنیاد اِنت کہ مارا تْرانگءَ پِرّینیت کہ شک ءُ شُبہ ءُ جست ءُ پد پہ دیمرویءَ المیں سِلاہ اَنت۔ بلوچ راجی جنزءِ تہا وانندہ تبکہءَ ہروھد ڈنی نظریہ ءُ اوگام زرتگ ءُ اندرءَ آؤرتگنت، پدا پرشت پروش بِنا کرتگ۔ یکیں شھید غلام محمد بلوچءِ سرءَ درکن کہ اپروچ ے ’قومی‘ بوتگ، آ دگہ مُچ utopian idealists نظریہ دار بوتگ انت۔ پدا پرشت ءُ پروشءَ بے سوب بوتگنت۔ اَنوگیں دورءَ ہم مارا یک کورچاتےءِ نیمگا برگ بوگا اِنت۔ بلوچءَ وتی اندرءَ indigenous national ideology درگیتک نہ کرتگ، اگن ھست انت، گڈا درگیجگ نہ بوتگ، بلے نئیل انت کہ یک indigenous national ideologyیے ردوم بزوریت۔ راجءِ کلیں قوت یک ھند بہ بیت۔ منی نظر ہمے گشیت کہ ما سائنسی اپروچ نہ زُرتگ، درآمدیں نظریہانی رندا کپتگ ایں۔ یک خالصیں راجی آجویءِ جنزے برتگ یک تبکاتی جنزےءِ تہا مٹینتگ۔ چہ اشیءِ سوبءَ راجی قوت بھر و بانگ اِنت، میانءَ اعتبار ھلاس کنگ بوتگ۔ یک نیمگے دشمن بلوچ جنزءَ یکوی تاوان دئیگا اِنت، مھلوکا ترس آماچ کنگءِ جُھدا اِنت، بلے دومی نیمگا بی این ایمءِ وڑیں پارٹی بلوچ جنزءَ آمگیں نعرہانی بنیادءِ سرا بھر و بانگی کارا دیما برگا اِنت۔ چو چوریگءَ “یہ تیرا وہ میرا” ءُ اے کارءَ ہر روچ دیما بران اِنت۔ نہ ایوکا اشیءَ بلوچ جنز نظریاتی بنیادءَ تقسیم کرتگ، بلکن بھر ءُ بانگیں بلوچستانءِ جغرافیہءِ تقسیم ہم اشاں منّ اِتگ۔ وھدے کسے بی این ایم سرا جائزیں نگدکاری بکنت، پدا اشیءِ مردم شروع بنت گریوگا کہ شما جنزءِ ھلاپ اِت۔ باوجود اے گپءَ کہ نگدکاری پہ دیم روئیءَ المی اِنت۔ بی این ایم وتی منّءَ وتا یک آجوئی پسندیں پارٹی یے گشیت، باید اشی اپروچ، نظریہ ’’قومی‘‘ بہ بنت، بلے بژن کہ اشیءِ اگدہ دارانی ٹوک ءُ اپروچاں گندئے تو ہمے سرپد بئے کہ اے پارٹی نو شھید غلام محمدءِ پارٹی نہ اِنت، بلکن عبدالرحیم ظفر، صابر بلوچ، کہورخان، رازق بگٹی ءُ حبیب جالبءِ پارٹی اِنت، تبکاتی جنزءِ بیرک دار اِنت۔ بی این ایمءِ ترجمان قاضی ریحانءِ من کہ ٹویٹ دیست، دلءَ گشت کہ اے لشکر پدا پشتءَ ہما squire one ءَ شتگ۔ اے نو وتی پیش روانی ہما بھر و بانگءِ ایجنڈاءَ دیما برگا اِنت، تبکاتی جھد اے انوگیں بی این ایمءِ نظریہ اِنت۔ بی ایم این ءِ ترجمان قاضی ٹویٹ کنت کہ ’’ بی این ایم کی نظریاتی قیادت ہر محاذ پر شخصیت پرستی کی مخالفت کرتی ہے اور ادارہ سازی پر زور دیتی ہے ، ہم میں سے ہر ایک نظم کا پابند ہے، طے شدہ دائرے میں ادارتی اصولوں کے مطابق متعین وقت میں اپنی ذمہ داریاں نبھاتے ہیں اور قیادت کی جمہوری منتقلی ہوتی ہے تاکہ کاروان چلتا رہے۔‘‘ بی این ایمءِ ترجمان گشیت کہ ’بی این ایم کی ’’نظریاتی قیادت‘‘ ’’ہرمحاذ پر‘‘ ’’شخصیت پرستی کی مخالفت‘‘ کرتی ہے‘۔ ایشی بزانت ایش انت کہ بی این ایمءِ نظریاتی رھشون ہرچ جنگ جاہءِ پڈءَ شخصیت پرستیءِ مخالفتءَ کنت، گڈا شخصیت پرستی چی یے کہ بی این ایم گوں نظریاتی سلاھاں جنگ ءُ دوا کنگ اِنت؟ پدا اے شخصیت کئے اَنت کہ انو بی این ایم مجبور بوتگ کہ یک کوہنیں اوگامے پدا مرچی رومست بکنت؟ اولی جستءَ کائیں کہ شخصیت پرستی چی یے؟ گوں سادگیں لبزاں، منی تجربہ گشیت کہ جوانیں کردےءِ واھندءَ شخصیت گشنت۔ (a person with positive characters) ہرچ انسانے ببیت، کسانیں زھگے ہم یک مزنیں کردارےءِ واھند بوت کنت۔ یک زھگے ءَ وتی چاگردءِ تہا جوانیں ردومءِ موہ برسیت، جوانیں پت، مات، جوانیں ہمراہ، جوانیں سکول، جوانیں چاگرد، جوانیں درآرگ (تربیت)، آ وتی اندرءَ یک (character) جوانیں کردے (develop) پیدا کنت۔ من ھچبر نہ لوٹاں منی زھگ بے کرد characterless بہ بنت، منی کوشش ہمیش اِنت کہ آیانی تہا شخصیت ردوم بزوریت، وتی چاگردءِ تہا یک کردےءِ واھند بہ بنت۔ شخصیتءِ چپ بے کردی انت۔ نو کسے کہ وتی اندرءَ اعتبار، قابلیت، زانت، مردم گری پیدا کنت، آ الم یک شخصیتے بیت۔ نو قاضی لوٹیت کہ بلوچ بے کرد بہ بیت، بلے شخصیتءِ سائنسی پجار گشیت کہ ’’یک مردمےءِ شخصیت چہ آئی خصلت، رویہ، جذبات ءُ ھاسیں پگر جنگءِ نمونہاںی یک ھواریں سیٹےءَ زانگ بیت۔ آئی شخصیت گوں دگراں رہوتءِ وڑ ءُ پیماں زانگ بیت۔ شخصیت چہ دوئیں چیزاں وتی جینیاتی عوامل ءُ چاگردءَ سان زوریت‘‘۔ نو اگن نیلسن منڈیلہءَ چہ زرباری اپریکہءِ آجوئی جنزءَ، گاندھی ءَ چہ ہندوستانی آجویءِ جنزءَ، حضرت محمدءَ چہ اسلامءَ، بابا مریءَ چہ بلوچ راجی آجویءِ جنزءَ جتا بکن ئے، گڈا چے پشت کپیت؟ اے درست شخصیت بیتگ انت۔ اے ہمے شخصیت آئی مورل، اتھارتی ءُ اعتبار بوتگ کہ مھلوکا اشانی ہمراہداری (رندگیری) کرتگ، اگاں ناں ھشکیں تنظیم یا ادارہ ھچ درد نہ وارت۔ بلوچستانءَ ھشکیں پارٹی یا ادارہءِ کمی نیست، بلے بلوچ انگت بندیگ اِنت۔
نو بی این ایمءِ ’اینٹی شخصیت پرستی‘ پالیسیءِ پشدر چی انت؟ منا یاد اِنت ہما وھدءَ بلوچ مزاھمت کہ بِنا بوتگ ات، گڈا ڈنی ملکاں نشتگیں بلوچ، خاص خلیجی سنگتاں گُشگ بوتگ ات کہ ’چوشکہ بلوچ آجوئی جنز یک نظریاتی جنزے، ما باید اِنت شخصیت پرستیءِ رندگیریءَ مہ کنیں، شخصیت بوت کنت باندا پاکستانی پارلیمنٹءَ رونت، گڑا ما جنزءَ برقرار داریں‘۔ آ دورءَ اے گپ وشیں شیرکنیں sugar-coated گپے ات، بلے اے مئے کوردیدی ات کہ ما جست نہ کرت اَنت کہ اے شخصیت آخر کئے اَنت کہ ما آیانی ہمراہداریءَ مہ کنیں؟ رندءَ ما سرپد بوتیں کہ اے ہما اینٹی سرداراِزمءِ اوگام (نعرہ) انت کہ 1967 عبدالرحیم ظفر ءُ صابر بلوچءَ شروع کرت، چہ ماتءِ لاپءَ رستگیں بی ایس او دو ٹکر کرت ءُ پدا کہ وھدے بی ایس او یکجاہ بوت، پہ جْوانی دیما رؤگا ات، 1986 ڈاکٹر کہورخان رازق ءُ جالبءَ بیچارگیں بی ایس او پروشت ءُ گُشت کہ بلوچ جنز تبکاتی جنزے، اشی تہا سرداراں جاگہ نیست۔
نوکیں دورءَ نوکیں جنز 1996ءَ سردارءَ بِنا کرت، بی ایس او زادگیں بزرگیں، استادءَ را توار پر جنئگ بوت کہ بیا جنزءَ ھوار بو، گشت ے من گوں شما کار نہ کنان، شما سردارئے، شمارا بروسہ نیست، شما باندا بوت کنت پارلیمنٹءَ رَواِت۔
ھوار نہ بوت شراَت، جیڑہے نہ ات، بلے پشتءَ سردارءِ خلافءِ سازش، کردارکشی، Interference in area of influence، پدا تبکاتی جیڑہ ے شروع کرنگ۔ بی این ایمءِ زونل صدر ءُ بی ایل ایفءِ رندی ترجمان بشام بلوچءِ توار اے گواہی دنت کہ اے لشکر چنچو کینگ دار انت حیربیارمریءِ خلافءَ، پمیشکا کہ سردار زادگ ئے۔ اے بھر و بانگ کنوکیں اوگام داں روچ مروچی بلوچ جنزءِ دامنءَ یلہ کنگا تیار نہ اِنت۔ ہر دورءَ یک بی ایس او زادگے، یک نہ یک پرشت ءُ پروشے کاریت۔ بی این ایمءِ ترجمان پہ شوک ءُ باجبری جار جنت کہ ما راجی جنز چہ سردارانی دستءَ پچ گپتگ، اشیءِ تہا مستریں کردار واھد کمبرءِ مدبری اِنت۔
اے سجہیں تبکاتی نارہانی مکسد ہمیش اِنت کہ جنزءِ سرا اِجارہ داری ءُ قبضہ کنگ اِنت، آ ہم, بلوچ ورناھانی زندگیانی قیمتءِ سرا۔ اشانی ہمے تنگ نظریءِ سوب اِنت کہ مرچی جنزءَ آ قوت و طاقت نہ رستگ کہ اینچو بلوچ ورناءَ قربانی داتگ۔ اے ہمے ورناہانی بلوچی غیرت اِنت کہ بے سر ءُ سامانیءَ باجود وتی ھوناں جوشینگءَ اَنت، میدان اِش داشتگ۔ اگاں ناں بی این ایمی لشکر جنزءِ تقسیم کنگا ھچ موقع نہ اِشتگ کہ چہ دستءَ برؤت۔ اے تقسیم کاریءِ جینز genesis ترا چہ 1967ءِ اینٹی سردار نعرہ ءُ پدا تقسیمءَ دست کپان، تاں انوگا دیما آیگا اَنت۔ بی این ایمءِ اینٹی سردارءِ نعرہ جام غلام قادر، ثناء زھری یا ایندگہ سب اسٹینڈرڈ سردارانی خلافءَ نہ اِنت۔ آیانی کلات ہما پیشی وڑا مِک اَنت۔ اشانی اصل ٹارگٹ تچکا ھیربیارمری اِنت۔ اشانی گورا دگہ بہانہ نیست سوائے اے گپءَ کہ اے سردار اَنت۔ اے گپ اِشاں عالمی میڈیاءَ ہم مشہور کنائینتگ کہ ما جنزءِ واگ چہ سرداراں پچ گپتگ وتی دستءَ زرتگ۔
چہ بنداتءَ بگر داں 2013ءَ اے لشکر سنگت ھیربیارءَ بے شرطءَ سپورٹ کرتگ اَنت، بلے پدا ہم پشتءَ نشتگ ءُ ھیربیارمریءِ کردار کشی اِش کرتگ۔ برےشخصیت پرستیءِ تھمت جتگ، برے سردار گشگ بوتگ، برے وار سائیکو گشگ بوتگ، برے تحریکءِ دشمن گشگ بوتگ، برے ملٹی نیشنل کمپنیانی ایجنٹ گشگ بوتگ، برے جنگی منافہ خور گشگ بوتگ، برے بے پارٹی ئیں یک فردے گشگ بوتگ۔
اے سجہیں الزامانی بابتءَ اشاں دعوت دیگ بوتگ کہ بیا ات مناظرہ کنیں، دیم پہ دیم نندیں وتی گپاں ثابت بکن ات! بلے اے دیم پہ دیمی بحث ءُ مباحثہ تاں اے ساھتءَ رازی نہ اَنت۔
