چارمی بَھر
ھمگام بلوچی
1996 ءَ پاکستان ءِ نوکیں کاسگ چٹّ تالبان ءُ آئی ءِ باسک اوساما بِن لادن ءِ گل الکائیدہ ءِ اَرب پائیٹراں(جنگول) مجاھدینانی زور چہ اوگانستان ءَ ھلاس کت ءُ مجاھدینانی بازیں جنگی ءُ سیاسی رھشون کُشتگ انت۔ یک رَندے پد ءَ ما دلگوش بہ بہ ایں کہ 80 ءِ دَھک ءَ ھمے مجاھدین وت پاکستان، سھودی ءُ امریکہ ءِ کاسگ چٹّ اِت انت ءُ وتی زیبداریں شوشلسٹ کمیونسٹ اوگانستان پہ امریکہ ءُ پاکستان ءِ راجی سیت ءِ ھاتر ءَ بیران ءُ تباہ کت بلے 1996 تالبان ءَ تیوگیں اوگانستان ھمے مجاھدینانی لشکر ءِ کُشت ءُ کوش ءَ رَند وتی چنگُل ءِ لاپ ءَ آؤرت بزاں کہ تالبان ءَ لھتیں سیکیولر پشتون رھشون ھم یک یکی ءَ کشتگ انت تتک ءُ شُت اَنت۔ نی پہ اوگانستان ءِ پاگواجھی ءَ ناں کہ گُلبدین ھکمتیارے ھست ءُ نیکہ ھاجی ابدلھکے، ناں کہ ابدلرسول سیاپے ءُ نیکہ اھمد شاہ مھسود ءُ برھاندین ربانی یے بازینے مرتگ ءُ بازینے وتی بیرانی ءَ ترس ءِ آماچ بیتگ انت بزاں مجاھدیناں ھچ نہ پشکپتگ ابید چہ بنام ءُ اوگانستان ءِ بیرانی ءَ پمیشکا نی ھمے کْوھنیں مجاھدین ھم سرپد بیتگ اَنت کہ مارا پاکستان، امریکہ ءُ سھودی ءَ پہ وتی پائدگ ءُ سیت ءِ ھاتر ءَ کارمرد کتگ پمیشکا آیانی زِرد ءِ تہ ءَ پہ پاکستان ءَ بے کساس بد شناسی ءُ بے مھری ودّی بوت۔
پد ءَ ھمے تالبان ءَ اوگانستان ءِ نودہ در سد شھر ءُ دَمگ وتی دست ءِ چیر ءَ آؤرتگ ءُ چہ بُندر شھر کابل ءَ، تیوگیں اوگانستان ءِ لاپ ءَ وتی اسلامی نیکراھی ئیں سرکار ءِ جار جت، ایشی ءَ رَند تالبان ءِ سرکار ءَ اوگان زالبولانی ھر وڑیں وانگجاہ بند کت انت آیانی ایوک ءَ ترگ ءُ وڑ وڑیں بُنکی ھَکّ ءُ اُگبال پادمال ئِے کتگ اَنت۔ دومی نیمگ ءَ ھمے تالبان ءِ لشکر ءَ گوریچی تپاک (ناردرن آلائینس) ءِ ھر دَمگ ءُ شھرانی دَگ گٹّ کت انت ءُ شپ داں روچ گوریچی تپاک ءَ گوں جنگ ءَ کپتگ اَنت۔ گُڑا اے درگت ءَ بے کساس مردم بے پوریاگِری، بے درمانی، گُژنگ ءُ جنگی بیرانی ءَ مرت انت ءُ بازینے چہ اود ءَ لڈ اتگ ءُ دری ملکاں در پہ در بیتگ اَنت چہ اے درگت ءَ تیوگیں اوگان توری پشتو ءُ ھزار ءَ بہ بنت توری تاجک ءُ اوزبک دراہ پاکستان ءِ سر ءَ سک زھر ءُ ناوش ات انت کہ پاکستان اوگانستان ءَ بیران کنائینگ اِنت پمیشکا تیوگیں اوگانستان انڈیا ءِ دوزواہ بیتگ اَت دومی چُشیں بنی آدمی ھَکّانی لگتمالی ءِ آکبت ءَ میان اُستمانی چاگردی ءَ تالبان یک زالم ءُ بدیں گلے زانگ بوتگ پمیشکا ایو این ءَ تالبان سرکار ءِ نہ منّگ ءِ جار جت گُڑا امریکہ ھوار تیوگیں روایرشُتی استاناں تالبان ءِ کار ءُ کِرداں ءُ آئی ءِ سرکاری رِد ءُ رھبنداں پِٹ دات ءُ چمیشکا سرکار ئِے کس ءَ نہ منّ اِت بلے سھودی اَرب، یو اے ای ءُ پاکستان ءَ وتی کاسگ چٹّانی سرکار بزاں اوگانستان ءَ تالبان ءِ سرکار منّ ات۔ انچوشکہ پاکستان ءَ مُدام اوگانستان پہ ھندوستان ءِ ھلاپ وتی جنگی پِڑ ءِ واستا لوٹ اِت انگریزی ءَ Strategic Depth گْوش انت ئِے بزاں کہ داں وھدے اوگانستان ءَ پاکستانی کاسگ چٹّانی سرکار انت گُڑا ھندوستان پاکستان ءِ سر ءَ ھچبر اُرُش نہ کنت۔
پد ءَ تیوگیں اوگانستان میان اُستمانی جنگولی بنجاھے بیتگ اَت توری اَرب پائیٹر گْوش ئے توری پاکستانی جنگول پہ کشمیر ءَ اود ءَ یکجاہ بیتگ اَنت ءُ آیاں یک میان اُستمانی جھادے ءِ جار جت پمیشکا اود ءَ میانجی رودرآتکی ءِ لاپ ءَ امریکہ ڈَنی کارگس ءُ امریکی ءُ انڈین لشکر جاھانی سر ءَ اُرُش ءِ مراگہ تیار بیتگ اَنت پد ءَ امریکی ءُ ھندوستان ءِ سر ءَ بہ گِر داں کینیا ءُ سومالیہ تا ھندوستانی کشمیر ءَ وتکُشّ بمب تراکی اُرُش بندات بوتگ اَنت۔
دومی نیمگ ءَ تالبان شپ داں روچ پہ گوریچی تپاک ءَ ھلاس کنگ ءَ وتی جنگی اُرُش مُدام تْرُندی ءَ برجاہ داشتگ اَنت بزاں ھر نیمگ ءَ اوگانانی بیرانی ات البت رشید دوستم ءُ اھمد شاہ مھسود ءَ انڈین ءُ تاجکستان ءِ کُمک ءَ وتی نیمگی دَمگاں چہ تالبان ءَ زیردستی ءَ رکینگ ءَ ات۔
پد ءَ 9 تومشان 2001 ءَ چہ تالبان ءِ یک وتکُشی اُرُشے ءِ آسر ءَ اھمد شاہ مسھود کُشگ بوت پد ءَ سَے روچ ءَ رند 11تومشان2001 ءَ ھمے جھادیاں امریکی بازیں بالیگراب ماں آزمان ءَ دزگیر کُت ءُ بالی ناھُدا بے وس کت اَنت کہ بالیگراباں امریکی شھر واشنگٹن ءُ نیویارک ءِ دراجیں ھندانی سر ءَ اُرُش بہ بنت گُڑا اے بالیگرابانی اُرُش ءَ امریکہ ءَ را بے کساس زَری ءُ واپاری تاوان ءَ ابید جانی تاوان ھم سَک باز بیتگ ات کساس چار ھزار مردم چہ اے اُرُش ءَ مُرتگ اَت بلے اے اُرُش پہ گوریچی تپاک ءُ اوگانستان ءِ واستا یک بلاھیں ھُدائی دادے اَت کہ انچوشکہ اے اُرُش ءِ سوب ءَ امریکہ تالبان ءُ الکائیدہ ءِ سر ءَ برانز گپتگ ءُ آیانی ھلاسی ءِ یک موہ رستگ۔ پد ءَ امریکہ ءَ وتی نیٹو باسکاں ھوار پہ تالبان ءُ الکائیدہ ءِ ھلاسی ءَ اوگانستان ءِ سر ءَ اُرُش کنگ ءِ جار جت۔ اے جنگ ءَ امریکہ ءَ گوریچی تپاک ءُ پاکستان وتی جنگ ءَ ھوار کنائینت بلے پاکستان اے جنگ ءَ دو دل اَت چی ءَ کہ پاکستان ترسینگ بوت کہ تو بیا وتی کاسگ چٹّاں وت بہ کُش ءُ کُشگ ءَ مئے کُمک بہ کن یا ما امریکی ترا گوں تالبان ءَ ھوار بیران کن ایں۔
پد ءَ 18 تومشان 2001 ءَ امریکہ ءَ پاکستانی کاسگ چٹّیں تالبان ءِ سر ءَ بالیگراباں گوں بمب ءِ گْواری ءَ اُرُش کت ءُ دومی نیمگ ءَ گوریچی تپاک ءِ لشکر ءَ تالبان ءِ سر ءَ زمینی اُرُش کت گُڑا چہ اے جنگ ءَ تالبان جنگول بے کساس کُشگ ءُ بیران بیتگ اَت لھتیں چہ اوگانستان ءَ تتک ءُ پاکستان ءِ نیمگ ءَ آتکگ انت۔ پد ءَ سَے ماہ ءِ تہ ءَ بے کساس امریکی بمباری ءُ گوریچی تپاک ءِ بامردی ءَ اوگانستان چہ پاکستان ءُ سھودی ءِ کاسگ چٹّاں آجو بوت ءُ تیوگیں اوگانستان یک رَندے پد ءَ ھما کْوھنیں مجاھدینانی دست ءَ آتکگ۔
پد ءَ اوگانانی تپاک ءَ 5 تاکشان 2001 ءَ اھمد کرزئی اوگانستان ءِ اولی وھدی پاگواجہ ءَ اڈ دیگ بوتگ کہ زیت اوگانستان ءَ اُلسان ءُ راج مستری (ڈیموکریسی) ءِ رِد ءُ رھبند بنت ءُ اوگانستان ءَ گچینکاری ءِ آسر ءَ سرکار جوڑ بیت۔ 2004 ءَ اوگانستان ءَ اولی گچینکاری بوت ءُ واجہ اھمد کرزئی اُلسان اوگانستان ءِ اولی پاگواجہ بیتگ۔
پد ءَ17 کِرّا 2002 ءَ جرمنی ءِ بون شھر ءَ گیدی ءِ مستریں استاناں پہ اوگانستان ءِ نوکبندگ (Reconstruction of Afghanistan ) ءِ واستا یک بلاھیں نند ءُ نیاد کت کہ جنگ ءِ ژند ءُ پندیں اوگانانی کُمک کنگ بہ بنت، اوگانستان ءِ پرشتگیں ءُ بیرانیں شھر دو بر بندگ بہ بنت ءُ اوگانستان ءِ مزن دَگ، سرکاری آسراتیانی نوک کنگ، وانگجاہ، کارگس ءُ کارجاہ ءُ نادراھجاھانی بندگ ءَ میان اُستمانی استان ھر وڑیں کُمک بہ کن اَنت رَند ءَ اوگانستان ءِ رکینگ ءَ آئی ءِ لشکر ھم ٹھینگ بہ بیت کہ چد ءُ پد اوگانستان ءَ نیکراھی جنگول وتی ھنکین مہ کن اَنت۔ گُڑا اوگانستان یک رَندے پد ءَ ایمن ءُ نوکتر بِیان ءَ روگ ءَ اَت۔ امریکہ پرانس، جرمنی، جاپان، برتانیہ ءُ ھندوستان ءَ اوگانستان ءِ ھر وڑیں کُمکّ کت۔
ھندوستان ءَ پہ اوگانستان ءَ بے کساس کار ءُ کُمک کت انچوشکہ ڈیم ءُ کورانی بندگ، اوگانستان ءِ مزنیں شھرانی دَگاں نوک کنگ، نادراھجاھانی ٹھینگ، تیوگیں اوگانستان ءِ وانگجاھانی نودربراں نیمروچ ءِ مُپتیں نگن دیگ ءُ اوگاناں انڈین شھدربرجاھانی بے کساس سکولرشپ دیگ، اوگان پارلیمنٹ ءُ کابل ءِ اِندراگاندھی بلاھیں نادراھجاہ، مزنیں شھرانی لین ءِ آرگ ءُ اوگانستان ءِ لشکر ءَ ھر وڑیں جنگی کُمک کنگ ءِ آکبت ءَ اوگانستان یکدم انڈیا ءِ دوستریں ھمساھِگے بوت بلے پاکستان ءَ پہ سالانی جنگ ءِ ژند ءُ پندیں اوگانستان ءِ لس مھلوک ءَ ھچ نہ کت بلکیں اوگان چہ پاکستان ءَ ھزگ ءَ اِت اَنت۔ البت بلاھیں گپ ایش انت کہ مسلمانانی رستریں امیر ءُ زروئیں استان انچوشکہ سھودی اَرب، کتر، امارات، ایران ءُ ترکی وڑیناں ھم پہ اوگانستان ءَ ھچ کُمک ءُ وَھِر نہ کت بلکیں گور ءُ بکالاں بیرانیں اوگانستان ءِ بے کساس کُمک کت پمیشکا اوگانستان ءِ لس مھلوک پہ ھندوستان ھدوک بیتگ اَنت پمیشکا پاکستان چہ اوگانستان ءَ پیلوئی ءَ کَشگ بیت۔ پد ءَ انڈیا اوگانستان ءِ لشکر ءِ جنگ ءِ بلد ءُ زبر کنائینگ ءِ کار ھم وتی کوپگاں زُرت پمیشکا پاکستان ءَ اے ترس بیتگ کہ نی اوگانستان پاکستان ءِ واستا سَر دردے بیت گُڑا آئی وتی کاسگ چٹّ پد ءَ یکجاہ کنائینتگ انت ءُ جُلشکان 2006 ءَ تالباناں گوں پاکستانی جنگی کُمک ءَ اُلسان ءُ راج مستری اوگانستان ءِ ھلاپ چیر جنگے بنا کتگ۔
پد ءَ اے تیوگیں آتراپ ءَ جاور نگیگ بوت اَنت 7 جلکشان 2008 ءَ کابل ءَ انڈین ڈنی کارگس وتکُشی اُرُش ءُ لس مھلوک ءِ بیرانی ، 22 سوچکان 2011 ءَ پاکستان ءِ ابٹ آباد شھر لاپ ءَ اوساما بن لادین ءِ امریکہ دست ءَ مِرّگ، پد ءَ 20 تومشان 2011 ءَ اوگانستان ءِ مستریں رھشون برھان دین ربانی ءِ ماں یک تالبانی وتکُشی اُرُشے ءَ کُشگ ءُ بازیں اے ڈولیں اندوھاں اے پدر بیتگ اَت کہ پاکستان اوگانستان ءِ دژمنی کنگ ءَ اِنت۔ اے درگت ءَ واشنگٹن پوسٹ ءِ ھالکار بانُک کارلوٹا گال ءِ پٹ ءُ پول ءُ ءِ درنگازی سَک نامدار انت کہ آئی مُدام گْوشتگ کہ پاکستان تالبان ءُ نیکراھی جنگولاں پہ وتی سیت ءُ پائدگ ءَ کُمک کنگ ءَ انت۔ آئی ءِ وانگی The Wrong Enemy:America In Afghanistn ءَ امریکی ءُ آئی ءِ لشکر ءِ ھوش سار کتگ اَت۔۔۔۔۔
روان انت۔۔۔
