کریم تهل
( اے پرانسی کاریکاتوری کتاب 2001 ءِ سال ءَ داد گِپت )
******************************
چیپلانی باریگ ات ! سرجمیں چیپلاں که نوکی چه اسپیده ( هامرگ ـ هیک ) ءَ درآتکگ اتنت گوں گــَل و شادهاں پیژدر ءَ مان بیت انت .
تهنا گندیم رنگیں چیپلک « کرملیتا » ، کمے بور و دلگران ات . آ وتی هم گوازیاں چار اِت و گون هَسَد پگر کناں بیت : « پرچا منا کسانیں براتے نیست ؟ ما هم توانت که هوری ءَ لیب و گوازی کنیں و هم کرم و زراگاں بوری ءَ وَدی کنیں .»
– واجهیں کروساں ! شما منا چیپلے ندئیت ؟
– وے ، نه ! هچ داب ءَ نه ! اے مئی براتکان انت !
گڑاں کسانیں گندیم رنگیں چیپلک گوں بژن ءَ گوانک جت :
– منا هم براتکے درکار انت !
آ شَت وتی پت و مات ءِ نیمگ ءَ و پولی کت :
– منی مات ! منی پت ! چون چُکاں وَش بنت ؟
ماتیں ماکیان « کرملا »وتی کسانیں کرملیتایءَ وتی زان ءِ سرا نادینت وآئیا زند ءِ مزنیں رازاں گوئشان بیت :
– تو زان ئے منی دلبندیں « کرملیتا » ! په چیپل ءِ ودی بوگ ءَ ، ماتیں ماکیان پُریں و دراجیں سئےهپتگ وتی هامرگ و اِسپیدهانی سرا وسپیت و آهاں مُشیت .
و پتیں کروس « پت » گوئشت :
– نوں بلے ڈگار ءِ واهند ، مئی سرجمیں هیک و هامرگاں زیر ایت و بارت . پرچا که تئی مات ماں مئی مُرگدانی ءَ چه پهکاں شر رنگتریں و براهدارتریں انت ! و بے هامرگ ءَ چیپل ودی نه بیت !
اداں «کرملیتا » زانت و سرپد بیت که چو آئیا هچ وهد کسانکیں براتکے نه بیت .
بلے اناگت پیل مُرگ « پیودر » پهک ءَ هیران کت :
– منی سنگتاں ! باور کنیت که ڈگار ءِ واهند په شمئی هامرگ ءَ هچ وهد منی بشکه ءَ نچاریت !
– جی ! اے هم پگرے ! ادناییں گپے نه انت ، بلے جوانینے !
– پیل مُرگ ءِ کدوگ پرآئیا نرمین جاهے بیت ! – پتیں گوئشت .
– آئیا اوداں هچ کس نه پَتٹیـت و کار نه داریت ! ماتیں گوں دلوشیں توارے آرام ءَ گوئشت .
– رازداریں چیپلک ! – « کرملیتا » گـَل ات .
چُش پهک وداریگ بوت انت که کدیں چیریں چیپل ماں « پیودر » ءِ بشکهءَ ودی بیت و وتی سِرّ اِش هنچو دل ءَ مُهر داشتگ ات که ڈگار ءِ واهند هچ دابیں شکے هم مه کنت .
هر شپ « کرملیتا » چه وتی کدوگ و وابجاه ءَ درکپت و چیراندری ءَ بشکه ءِ تها شُت :
– « پیودر » کدیں آهر بیت که من وتی براتک ءَ بگنداں ؟ من پر آئیا سک پهر بنداں و پر آئیا بے تاهیراں ! – کرملیتا نرمیں و آرامیں پادکانی لگگ ءَ که چه اسپیده ءِ توکا ، هامرگ ءِ پوست ءَ لگگ اتنت گوش داشت – اگں مردینے به بیت من آئیا « شانتکلر » نام دیاں و اگں جنکوے به بیت آئیا « کرمن » توار کناں .
یکروچے « کرملیتا » گوں وتی همراه و سنگت لوٹت که په وتی بیوکیں برات ءَ ، جوانیں داری ٹیکی یے پئیم بکنت .
همے وهد ءَ دو شدیگیں دَجُک «ییک » و « نیک »، جهد کنان اتنت که وتی هالیگیں لاپاں سیر کنائین انت . چو آواں هرچی که گیر اِش بیهتیں وارت اِش . « راب » Slugsاش هم یله ندات انت . لولـُک و کمبیان په رِد . بلے مرچی آهاں لوٹت که پر وتی لاپ ءَ شاهی پرزونگے چیر گیج انت .
اناگت ورناییں دجک ءَ ، سوپ ءِ بو بیت …
بلے مَستریں دجک توانت که ورناییں دجک ءَ پُشت ءَ بکش ایت ؛ پرچا که زانتی که چشیں وش بو وشتامیں نیوگ تهنا تله ءَ ایر کنگ بنت .
گڑاں دجکاں هیال کت که زمیندار ءِ سراد ءِ دومی نیمگ ءَ وتا سر بکن انت . اوداں مدام چیزے په ورگ دست کپت .
پیژدر ءَ ، « پیودر » وتی سنگتاں پیژدارگ ات که گوں لٹ ءَ چے کت کنت :
– سنگتاں بچار ایت !
اناگت « کرملیتا »یءَ هیرانی چیزے دیست :
– وَے دچکاں چے ءِ گوں لیب ءَ انت ؟ …
کرملیتا گوں وتی سنگت « بلینو »آهانی رند کپت انت . « بلینو » چه پچیں ڈگار ءَ و « کرملیتا » چه جنگل ءِ راه ءَ !
« پیودر » تهنا توانت که آهاں بگوئشیت که وتی سار ءَ بدار انت !
– « نیک » پر منی سَٹ !
– هنوں پر من !
– آئیا کار مداریت !
چه هَیک ءَ نادلکشیں توارے اشکنگ بیت .
– اوه ،… هیک هبر کنگ انت ؟
– هیال کن « نیک » ! هیک ءَ کسے هست !
دجکاں هنچو گــُـڑت و ترست انت که هما دمان ءَ تتک انت ! وهدے که « کرملیتا » تاں آهر ءَ رَست ، دَجُکاں چه اوداں دُور بوتگ اتنت .
کرملیتا » په وهد سر بیتگ ات تاں چیپل ءِ ودی بیگ ءَ وتی چماں بگندیت ».
– منی برات …! نه، جنکویے ؟ ترندیں گوانکی جت هیرانیں « کرملیتا » .
– من چونیں نگبهتے اوں !
– « کرمن » کاری مَدار ! اے جنکویی لیبی یے نهنت !
– جوان انت ! جوان انت بزورئی !
تاں دیر وهد نرنڈوکیں « کرملیتا » پگر کت که چون چه آپ ءَ گوں دزلٹ ءَ بگوئز انت :
– ما پیکه چه اداں بگوئزیں تاں مُرگدان ءَ برئیں .
– تو شدیگ ئے ؟ برواں ، جهد کناں که چیزے ودی کنوں .
چنت دمان نگوئستگ ات که « کرملیتا » هیال کت که چیزے ورگی په وتی کسانکیں گـُهـارُکی ودی کتگ .
– « کرمن » سوپ ترا دوست بیت ؟
تله بند بیت ، بلے « کرمن » هیال کت که برات لوٹیت که آئیا سراگاه بکنت . بلے دیر نگوئستگ ات که زانتی و سرپد بیت که آئی ءِ برات ءَ مَدَت پکار انت . گڑاں دَزلٹی زرت و جهدی کت که « کرملیتا » چه بند ءَ درکپیت .
– « کرمن » ! ـ « کرملیتا » گوانک جت ـ من چینچو تئی سرا پهر بنداں که تو منی گهارئے ! و تئی دل چه مِهر و شیرهکی پُرّ انت .
و « بلینو » آهان ءَ شوهاز کنان ات .
– بی بی ! شما گندیم رنگیں چیپلے ندیستگ ؟
– باز جوانیں چیپلے .
– « کرملیتاااااااااا » !!!
« کرمن » جنگل ءِ راه ءَ نان ءِ ٹکرے ودی کت ، پدا دگه ٹکرے وپدا دگرے .
– تو چۓ ورگ ئے ؟ ـ کرملیتا پول کت .
چو جاه یهت که اے نان ءِ ٹکران ءَ پٹکیں و کسانکیں مردککاں راه ءَ ایر کتگ ات که برگردگ ءَ آهانی رهنشان بنت و راه ءَ ودی کننت .
کرملیتا و کرمن کم و گیش سراد ءَ رستگ اتنت وهدے که اپدا دَجک اش دیست انت .
– من شما را په جنگ و مِڑ ءَ گوانک جناں ، اگں شما ترسوک نهیت ! هنون من وتی وَنده و بیِڑ ءَ چه شما گراں ! نوں « پیک » و « نیک » وتا پَتات وگِـلـّـَـڑ کت .
گڑاں کرملیتا پگر کت که گوں آهان چونیں لیبے بکنت .
و دَجکان ءَ دزلٹ بال دات …« بلینو » ءِ سرا .
– پجارتگیں توارے ! وه « بلینو » ؟ اے منی گهار انت . هنچیں کارزانت و چالاکینے که گوئشت نکنئے ! تهنا آ تاں هنوں هبر کت نکنت .
مرگدانی ءَ اگں که کمیں بدلی یا گپے بیتگ ات ، چو که « کرمن » ءِ ودی بوگ ءِ هال ؛ پهک پیژدر ءَ درکپت و مُچ ءَ بیت انت وشاده اِش کت . پت و مات هم بے کچ و کساس وَش و گــَل اتنت . پتیں « پت » گوں مهر ، دست ءَ « کرمن » ءِ سرا مرز اِت . بلے چه پهکاں گیش « کرملیتا »وَش ات و چه گل ءَ بال اَت .
یکروچے پگاه که ڈگار ءِ واجه وپتگیں « کرمن » ءَ دیست سک هیران و هبکه بیت :
– چه کجا تو ودی بوت ئے ڈولداریں گوئنڈلک ؟
– چه ، روچ ءَ …
– وه ، آئی هبر کنگ انت !
کـــــُـــٹ اِت .
