اوتھل(ہمگام نیوز )بلوچ اسٹوڈنٹس فرنٹ اوتھل ھنکین ءِ نیمگ ءَ یک وانگی گِردانکے ھنکینی کماش فیصل بلوچ ءِ پاگواجھی ءَ برجم دارگ بوتگ۔ وانگی گردانک ءِ تہ ءَ تران کنوک بلوچ اسٹوڈنٹس فرنٹ ءِ بُنجاھی کماش ڈاکٹر شکیل بلوچ بوتگ، اِے گردانک ءِ سرھال ”راجدپتر ءِ تہ ءَ نودربر راجکاری ءِ کِرد“ بوتگ،
وانگی گِردانک ءِ تہ ءَ بلوچ اسٹوڈنٹس فرنٹ ءِ بُنجاھی کماش ڈاکٹر شکیل بلوچ ءَ وتی ھیال درشان کنان ءَ گْوشت کہ راجدپتری تاکانی تہ ءَ اگاں ما چمشانک بہ دے اَنت ءُ بہ چار اَنت، چونیں ھم چاگردے بوتگ، یا کجام راج کہ آئی ءَ دیمروئی کرتگ آئی ءِ تہ ءَ آ راج ءِ ورنا ءُ نودربرانی یک مزنیں کردے بوتگ، بے نودربرانی ھواری ءَ یا ںکہ ورنایاں چہ ابید دگہ ھچ جُنزے زَگریں دروشمے ءَ دیم ءَ نہ شتگ ءُ وتی منزل ءَ سر نہ بوتگ۔ چاگرد ءِ تہ ءَ آشوب ءِ آرگ ءُ آئی ءِ تہ ءَ گھتری آرگ ءِ ڈبہ ورنایانی کوپگان بوتگ، اگاں ما راجدپتر ءِ سر ءَ چمشانک بہ دے اِنت گُڑا نودربرانی راجکاری ءُ جُنز ءِ کڑی باز کْوھن اِنت۔ 16 می ءُ 17 می سدی ءِ دوران ءَ یورپ ءِ تہ ءَ گزرانکی ، چاگردی، صنعتی، دود ءُ ربیدگی آشوب کیت، اِے آشوب یورپ ءِ تہ ءَ یک مزنیں مَٹی ءُ بدلی یے کار اِیت، بادشاھی ربیت ھلاس کنگ بیت آئی ءِ جاہ ءَ اُلسی بزاں جمہوری ھکومت کیت، جاگیرداری ربیت ھلاس کنگ بیت آئی ءِ جاہ ءَ سرمایہ داری کیت اِنت۔ بلے چاگرد ءِ تہ ءَ آشوب آرگ ءِ واست ءَ یک ترا جْوانیں گل بزاں تنظیم ءُ دومی ھما لیکہ بزاں نظریات الّمی اِنت کہ تو لس مھلوک ءَ گل ءِ تلّو ءِ سر ءَ یکجا ءُ یکمشت کن ئے ءُ لیکھی کِشک بِزاں نظریاتی لائن ءَ گِر ئے دیم پہ منزل ءَ جُنزاں کن ئے۔
آئی ءَ دیمتر ءَ تران کرت ءُ گْوشت یورپ ءِ آشوب ءِ تہ ءَ دو انچیں لیکہ یاںکہ نظریہ دیم آرگ بوت کہ آیانی وسیلہ ءَ یک مزنیں آشوبے اھت۔ آ دویں لیکہ جمہوریت ءُ راجدوستی ءِ لیکہ اِت اَنت۔
یورپ ءِ نودربراں ھمے راجدوستی ءِ لیکہ ءِ سر ءَ وتی ورنا یکجا ءُ یکمشت کرت اَنت ءُ جُنز بِندات کرت۔ وھدے کہ نپولین بوناپارٹ یورپ ءِ ملکانی سر ءَ اُرش کنت گُڑا جرمنی، اٹلی َآ دگہ ملکانی وانندھیں ورنا یکجا ءُ یکمشت بہ اَنت وتی راجدوستی ءِ جُنز ءَ دیم ءَ بر اَنت۔ جرمنی تہ ءَ نودربرانی گل کہ آ راجدوستی ءِ لیکہ ءَ دیم ءَ بارت ءُ لس مھلوک ءَ یکجاہ کنت، آ گل ءِ نام برسچن شافٹ اِنت کہ آ 1815 ءَ جرمنی ءِ جِینا نامیں مزن شھدربرجاہءِ تہ ءَ جوڑ کنگ بیت۔ اُے گل جرمنی تہ ءَ راجدوستی ءَ لیکہ ءَ دیم ءَ بارت۔ بلے اِے تاریخی راستی یے کہ کجام جاہ ءَ جُنز کہ بندات کنگ بوتگ اَنت گُڑا آ جُنز ءِ ایر موش کنگ ءِ ھاتر ءَ آ جاہ ءِ زوراکاں وتی تیوگیں تاگت کارمرز کرتگ۔
جرمنی ءُ آئی ءِ ھواریں ریاستاں وھدے کہ برسچن شافٹ ءِ سْیاسی جُنز ءَ گند اَنت گُڑا آ باز ترس ءِ آماچ بیت۔ اِے گل ءِ سر ءَ 1819 ءَ بندش جنگ بیت گُڑا 1848 ءَ گل انڈرگراؤنڈ بزاں چیرکائی ءَ وتی کار ءَ برجم دار اِیت۔
ھمے ھساب ءَ آ دگہ ایردستیں راجانی نودربر کہ یورپ ءِ مزن شھدربرجاھاں وانگ ءَ اِت اَنت گُڑا آ چہ راجدوستی ءِ لیکہ ءَ باز اسرمَنْد بوت اَنت، ھمے ایردستیں راجانی نودربر وھدے کہ وتی سرڈگار ءِ سر ءَ شُت اَنت آیاں ھم وتی ھند ءُ دمگاں راجدوستی ءِ لیکہ ءِ سر جُھد کرت، وتی لس مھلوک یکجا کرت ءُ نودربراں راجی جنز ءِ سروکی کرت۔
ھمے ھساب ءَ دُگنیا ءِ ایردستیں راج کہ آیانی سر ءَ کالونیاں کبزہ کرتگ اَت، گُڑا آ راجانی نودربراں وتی راجی پجّار ءِ رکینگ ءِ ھاتر ءَ راجدوستی ءِ لیکہ ءِ سر ءَ وتی جُنز دیم ءَ بران کرتگ، بازیں نودربر گل جْوڑ بوان بوت اَنت، ھمے نودربر گلانی جُھد ءِ برورد ءَ چہ مزن مزنین سْیاسی پارٹی ھم جوڑ بوان بوت اَنت، ھمے راجی جُنز ءِ برورد ایردستیں راجاں چہ کالونیاں وتی سرڈگار پچ گپت انت آجو بوت اَنت۔
ہندوستان ءِ تہ ءَ ہندوستان ءِ آجوئی جُنز ءَ ھم نودربر گلانی جُھد ءِ بلاھیں کردے بوتگ، آل انڈیا اسٹوڈنٹس فیڈریشن کہ آیاں ہندوستان ءِ آجوئی ءِ جُنز ءِ تہ ءَ یک بلاھیں کردے پیش کرتگ۔
آئی ءَ امریکہ ءُ ویتنام ءِ میان ءَ جنگ ءِ بگیری جُنز ءِ سر ءَ گپ جت ءُ گْوشت کہ نودربراں وتی الاکھی ءُ میان استمانی سْیاست ءِ تہ ءَ ھم بازیں جْیڑھانی توجیل کرتگ انت، آیانی نپ ءُ نکس چار اِتگ اَنت۔
1960 ءِ دھک ءَ وھدے کہ امریکہ ءُ ویتنام ءِ میان ءِ ءَ اناگت ءَ یک جنگے بناہ بیت۔ گُڑا امریکہ ویتنام ءِ سر ءَ اُرش کنت، بلے اِے ارش ءَ چہ پد امریکہ ءِ تہ نودربر وش نہ بنت، آ گْوش اَنت کہ اِے جنگ ءِ ھچ پائدگ امریکہ ءَ را بُوگ ءَ نہ اِنت، ھمے پیم ءَ امریکہ ءِ نودبرانی گل کہ آئی ءِ نام اسٹوڈنٹس فار ڈیموکریٹک سوسائٹی کہ آئی ءِ بُنھشت 1959 ءَ ایر کنگ بیت، بندات ءَ آ لس مھلوک ءِ اگبالانی سر ءَ جھد کنت۔ بلے ویتنام ءِ جنگ ءِ بگیری ءَ اینیٹی وتینام وار مومنٹے بناہ کنت۔ ایس ڈی ایس، 1960 ءِ دھک ءَ وینتام جنگ ءِ بگیری ءَ زھرشانی بندات کنت ءُ ایمنی آرگ ءِ سر ءَ جھد کنت۔
1965 ءَ ایس ڈی ایس واشنگٹن ڈی سی ءِ تہ ءَ یک روانکے کش ایت، ھمے پیم ءَ اِے جُنز تیوگیں امریکہ ءِ تہ ءَ پھیل اِیت، بالآھر امریکہ مجبور بیت ءُ ویتنام ءِ میان ءِ معاھدہ کنت ءُ جنگ بندی بیت۔ وتینام آمریکہ ءِ بندیگاں آجو کنت۔
ھمے پیم ءَ کجام ھم سرڈگارے ءِ سر ءَ زوراکی بوتگ گُڑا آئی ءِ بگیری ءَ آ جاہ ءِ نودربر پاد اَتگ اَنت ءُ توار اِش چِشت کرتگ۔
کردستان ءِ آجوئی ءِ ھاتر ءَ ابداللّہ اوجلان ءِ سروکی ءَ کرد نودربر ورنا یکجاہ بنت ءُ کردستان ءِ زوراکیں کبزہ ءِ بگیری جھد کن اَنت، کردستان ورکر پارٹی ءِ تلو ءِ سر ءَ ایشانی جھد برجاہ بیت بلے 1984 ءَ اِے گل ءِ سر ءَ بندش جنگ بیت۔
بنگالی زبان ءُ سرڈگار ءِ آجوئی ءِ سرھال ءِ سر ءَ آئی ءَ وتی ھیال درشان کرت ءُ گْوشت کہ اگاں ما بنگلادیش ءِ درور ءَ بہ دے اَنت کہ بنگالی زبان ءِ ھاتر ءَ بنگالی نودرربر پاد کاینت ءُ یک بلاھیں جُنزے بناہ کن اَنت پد ءَ اے جُنز دیمتر ءَ بنگلادیش ءِ رژنائیں راھے ءِ بستار ءَ دیم ءَ کیت۔
بنگلہ دیش ءَ ڈھاکہ ءِ مزن شھدربرجاہ ءُ آئی ءِ نودربرانی یک بلاھیں کِردے۔
وھدے کہ سرکار اِے جار ءَ جنت کہ اردو زبان ءَ راجی زبان ءِ درجہ دہگ بیت گُڑا بنگال ءِ تہ ءِ نودربر ایشی ءِ بگیری ءَ پاد کاینت ءُ گْوش اَنت کہ بنگالیانی شُمار تیوگیں ملک ءِ آ دگہ راجاں چی گْیش اِنت گُڑا بنگالی زبان ءَ را پرچے راجی زبان ءِ درجہ دیگ نہ بیت۔ پرچے بنگالی زبان اینچو ڈالچار کنگ بوگ ءَ اِنت۔ ما ھِچ وڑ ءَ اردو زبان ءَ راجی زبانے ءِ منگ ءَ تیار نہ اَیں۔
اِے درگت ءَ بنگالی نودربر یک گھگیری جنزے بندات کن اَنت، بازیں کچ ءُ کساسے ءَ لس مھلوک اِے جُنز ءَ ھوار بیت، 21 فروری 1952 سرکار ءِ لشکر ڈھاکہ ءِ مزن شھدربرجاہ ءِ تہ ءَ ارش کنت ءُ بازیں کساسے ءَ بنگالی نودربر جنگ بہ انت ءُ نمیران بہ اَنت۔ اِے جنز 1952 ءَ بہ گر تاں 1956 ءَ یکشلا برجاہ بیت۔ بالاھر بنگالی ورنایانی جُھد برورد کار اِیت ءُ بنگالی زبان ءَ را راجی زبانے ءِ بِستار دیگ بیت۔
بلے اِے جنز انگت ھلاس نہ بیت ، ایشی ءِ اسرات بنت، پرچے کہ بنگالیانی بازیں ورنایے جنگ بوتگ اَت، گُڑا ڈھاکہ یونیورسٹی ءَ یک مزنیں زھرشانی یے بیت، اے زھرشانی ءَ کساس پنچ لک ءَ برز لس مھلوک ھوار بیت۔
25 مارچ 1971 ءَ شپ ءِ ساھت ءَ سرکاری لشکر ارش کنت کساس 200 نودربر شھمیر بیت۔ وھدے کہ اِے دلپدردیں ویل دیم ءَ کیت گُڑا بنگالی نوجْوان مکتی باھنی جُنز ءَ ھوار بنت ءُ پاکستان ءِ لشکر ءِ بگیری ءَ چیری جنگی ءَ بِناہ کن اَنت۔ مکتی باھنی ءِ کمانڈران چیف جنرل عثمانی اَت، بلے دومی نیمگ ءَ مکتی باھنی ءِ بگیری ءَ پاکستان ءِ لشکر جماعت اسلامی ءِ نودربر ونگ اسلامی جمیعت طلبہ کہ بنگلا دیش ءَ آئی ءَ را ”اسلامی چھاترو شنگھو“ گْوش اَنت، ھمے تنظیم ءَ کارمرز کنت ءُ پاکستانی فوج ءِ میجر ءِ ریاض حسین ءِ سروکی ءَ دگہ یک گلے جوڑ کنت آئی ءِ نام البدر بیت۔ بلے ھر وھد ءَ زالم ءُ مھکوم ءِ جنگ ءَ باج مدام مھکوماں برتگ، پرچے کہ آ لیکھی ءُ پگری ھوالہ ءَ باز مھکم بوتگ اَنت، زرھرید پہ زر کار کنت گُڑا پگری ھوالہ ءَ آ انچو مھکم نہ بیت، پمیشکا البدر مکتی باھنی ءِ دیم ءَ سوبمند بوت کرت نہ کنت، بنگالی ورنایانی جُھد ءِ برورد ءَ 16 دسمبر 1971 ءَ بنگلادیش آجو بیت۔ مکتی باھنی ورنائیں سروک قادر صدیقی بیت، آئی ءِ دلیری ءُ بھادری ءِ وجہ ءَ چہ آئی ءَ را ٹائیگر صدیقی ءِ نام ءَ توار دیگ بیت۔ آ البدر ءِ بازیں راجدرھانی سراں کلم کنت۔ آ روچ ءَ بِہ گر تاں روچ ئِے مروچی راجدروھی ءِ نام ءِ سر ءَ البدر ءِ دلاریں باسکاناں پاھو دیگ بوگ ءَ اِنت کہ آیاں گْوں وتی راج ءَ راجدروھی کرتگ۔
تبت ءِ کبزہ ءِ بگیری ءَ جُنز ءِ بابت ءَ آئی ءَ تران کنان ءَ گْوشت کہ اگاں ما راجدپتری ھوالہ ءَ نودربر جُنز ءَ بہ چار اَنت گُڑا تاں ھمے گندگ بیت کہ کجام ھم ملکے ءَ آشوبے اھتگ گُڑا آشوب ءِ آروک نودربر بوتگ اَنت۔ تبت ءِ اگاں مسال ءَ بزور آ، تبت ءِ سر ءَ وھدے کہ چین 10مارچ 1959 ءَ کبزہ کنت گُڑا اِے کبزہ ءِ بگیری ءَ تبت ءِ ورنا 1994 یک نودربر گلے کہ آئی ءِ نام ایس ایف ٹی اِنت، آ وتی تبت ءِ آجوئی ءُ چین ءِ کبزہ ءِ بگیری ءَ جھد کن اَنت۔
چُشکہ تبت ءِ آجوئی ءِ سروک دلائی لاما اِنت،
اسٹوڈنٹس فار آ فری تبت، تبت ءِ آجوئی ءِ واست ءَ نودربرانانی کرد ءَ جوانیں دابے ءَ پیلو کنگ ءِ ھاتر ءَ آیانی تہ ءَ سیاسی بود پیداک کنگ ءَ اِنت، ایس ایف ٹی ایوک ءَ الاکھی سطح ءَ نہ بلکیں میان استمانی سطح سفارتکاری، تبت ءِ توار ءَ برز کنگ ءِ ھاتر وتی جھد ئِے برجاہ داشتگ، ایشی ءِ ھیڈ کوارٹر نیویارک ءَ اِنت۔
اِے تبت ءِ آجوئی ءِ ھاتر ءَ سیاسی پریشر ءِ ھساب ءَ کار کنگ ءَ اِنت، تبت ءِ سائل وسائلانی لٹ ءُ پُل ءِ بگیری ءُ انسانی اگبالانی لپاشگ ءِ بگیری ءَ وتی جھد ئِے برجاہ داشتگ،
ایس ایف ٹی سے پھناتاں وتی جگد برجاہ داشتگ، یکے سیاسی، دومی گزرانکی ءُ ماھولیاتی، سیمی انسانی اگبالانی واست،
UNIF FOT TIBET,
اِے اوگام ءِ وسیلہ ءَ آ دگنیا ءِ استاناں توار پر جنت کہ آ تبت ءِ آجوئی ءِ ھاتر ءَ وتی کرد ءَ پیلو بہ کن اَنت، 2 تاں10 مارچ ءَ زھرشانی کنت، تبت ءِ لس مھلوک ءِ آجوئی ءِ واست ءَ توار پر جنت۔
۔۔.Tibet action institute اے تُربَیتی ادارہ اِنت ئِے، اِے ادارہ وتی باسکانی تہ ءَ پرایمینین جھد ءِ برجاہ دارگ ءِ بابت ءَ سکین، زانت ءُ سرپدی دنت، سیاسی اسٹریٹجی ءُ منصوبہ بندی، جدید ٹیکنالوجی ءِ چے پیم کارمرز کن اَنت، world wide campaign چلاھین ایت۔ ھمے پیم ءَ ایس ایف ٹی ءِ جھد برجاہ اِنت پہ تبت ءِ آجوئی ءِ واست ءَ۔
اگاں ما بلوچ نودربرانی سْیاسی جنز ءِ سر ءَ چمشانک بہ دے اَیں ءُ بہ چار اَیں گُڑا بلوچ سْیاست ءِ ادارہ جاتی بنیات ءَ بنھشت یوسف عزیز مگسی ءُ عبدالعزیز کرد ءَ ایر کرتگ۔ 1960 دھک ءَ دگنیا ءِ تہ ءَ بازیں نودربر گل جْوڑ بوت اَنت۔
بلوچ نودربرانی اولی دو گل بوتگ اَنت یکے ورنا وانندہ گل کہ آئی ءِ کماش ھکیم بلوچ بوتگ، ءُ دومی بلوچ اسٹوڈنٹس ایجوکیشن آرگنائزیشن ءِ نام ءَ اکتوبر 1962 جوڑ کنگ بوتگ، ایشی ءِ اولی کماش چنگیز عالیانی بیت۔ بی ایس ای او ءِ تہ ءَ لبز ایجوکیشن پمیشکا مان کن اَنت کہ اے وھد ءَ سْیاست ءِ سر ءَ پابندی بیت گُڑا آ اے چیز ءَ پدّر کن اَنت کہ ما ایوک ءَ زانشتی چست ءُ ایرانی سر ءَ کار کن اَنت۔
بْی ایس ای او ءِ تلو ءِ سر ءَ بلوچ نودربر وتی جھد ءَ برجم دار اَنت، سْیاسی، دود ءُ ربیدگی، لبزانکی مراگش اڑ کن اَنت، بی ایس ای او ءِ کاراں مھلوک گِند اِیت گُڑا اے نودربر گل بلوچ راج ءِ تہ ءَ نامان بیت۔ دیمتر ءَ بلوچ نودربر اِے گپ ءَ مار اَنت کہ مارا گل ءِ سْیاسی رھبند گیشینگی انت ءُ گل ءِ تہ ءَ لبز ایجوکیشن کشگی اِنت۔ گُڑا 26 نومبر 1967 ءَ گل راجمانی لس مجلس برجم دارگ بیت ءُ گل ءِ نام بی ایس او ایر کنگ بیت۔ بلے ابدالرھیم زپر وتی کتاب سنگ لرزان ءِ تہ ءَ نبشتہ کنت کہ بی ایس او ءِ اسلیں تاریخ 1965-66 ءِ راجی لس مجلس ءَ پد بوتگ۔
بی ایس او وتی جْوڑشت ءِ لھتیں وھد ءَ پد پرشت ءُ پروش ءِ آماچ بیت ءُ دوبھر ٹکر بیت۔ یکے اینٹی سردار ءُ دومی ھئی گروپ یاںکہ بی ایس او عوامی جوڑ بیت۔
بی ایس او ءِ اگاؐں ما راجدپتر ءَ بہ چار اَیں گُڑا بلوچ راجی جنز ءِ ڈبہ گیش ءَ چہ گیش بی ایس او ءَ وتی کوپگاں زرتگ، بی ایس او ءِ کرد کدی ھم شموشگ نہ بیت، وھدیکہ نیپ پرش اِیت۔ بلوچ رھشون گرگ ءُ بند کنگ بہ اَنت، پد ءَ یل کنگ بنت گُڑا سردار عطاء اللہ ءُ نواب ھیربکش مری دراں ڈیھ بنت، بلے بی ایس او اِے سرجمیں راجی ڈبہ ءَ وتی کوپگاں زور اِیت زانت ءُ سرپدی ءُ سْیاسی جھد ءَ برجاہ دار اِیت۔
1974 ءِ دھک ءَ بی ایس او ءِ دوئیں ٹکر پد ءَ یکجاہ بہ اَنت۔
بلے زوت نہ گْوز اِیت کہ ڈاکٹر کھور ھان پد ءَ بی ایس او ءَ پروش اِیت ءُ دگہ یک گروپے جوڑ کنت بی ایس او سھب ءِ نام ءَ ۔
بلے اے دوئیں دھڑانی رھشون راجدرہ بہ اَنت ءُ وتی لیکہ ءِ سودہ ءَ جن اَنت ءُ تچکیں راہ ءِ کشک ءَ یلہ کن اَنت۔
اگاں ما ھورتی ءَ بہ چار اِیں گُڑا بی ایس او ءِ زگریں جْوڑشت کہ آئی ءِ راہ تچک ءَ یک نیمگ ءَ بوت، آ 2002 ءِ بنجاھی راجی لس مجلس ءَ جوڑ بوتگیں بی ایس او اِنت۔ بلے دومی نیمگ ءَ نیشنل پارٹی ھم یک دھڑے بی ایس او پجّار ءِ نام ءَ پچ کنت کہ آئی ءِ سروک نادر قدوس بیت۔
ھمے بی ایس او کہ 2002 ءَ جوڑ بیت گُڑا آ زگریں دروشمے ءَ بلوچ ورنایانی سْیاسی ءُ زانشتی تربیت ءَ کنت بلوچ نودربر راجکاری ءَ را یک نوکیں ارواھے بکش اِیت۔ بلوچ نودربر گل ءِ برورد اِنت کہ مروچی بلوچ وتی پجّار ءَ زانت، وتی راجدپتر ءَ زانت، وتی نیک ءُ بد ءَ زانت کہ منی نیک کے اِنت ءُ منی بد کے اِنت۔ بلوچ نودربرانی جُھد ءَ چہ بلوچستان ءِ کُلیں ورنا سْیاست ءَ ھوار بنت، بلوچ ورنایانی تہ ءِ زانت َسسا ودی بیت آ چہ وتی ھند ءُ میتگاں درکپ اَنت وانگ ءُ زانگ ءِ پڑ ءَ ھوار بنت، بلوچ نودربر گل ءِ رودینتگیں پُسّگ جتاجتائیں دروشماں وتی راج ءِ ھزمت ءَ کنگ ءَ اَنت۔ مروچی ھمایانی جھد ءِ برورد اِنت کہ بلوچ ورنایانی تہ ءَ زانت ءُ سَماہ پیداک بوتگ۔
