ھمگام بلوچی
بے زالبول ءَ دنیا ءِ راجدپتر ناسرجم اِنت ہر وھد ءَ کہ زُلم ءُ زوراکی ءِ ھلاپ ءَ جنین آدماں توار چِست کرتگ گُڑا آ چاگرد ءِ تہ ءَ جُنز ءُ زرمبش گْوں مھکمی ءَ دیم ءَ شُتگ۔
بلوچ راجدپتر ءِ تہ ءَ چاکر خان ءِ کسّہ بہ بنت یانکہ داد شاہ ءُ خان مہراب خان ءِ داستان هَم بیدے زالبول ءَ ناسرجم انت ہمے رنگ ءَ زرباری اپریکہ ءِ تہ ءَ نابرابری ءِ هلاپ ءَ جُهد بہ بیت یانکہ امریکہ ءَ سیاہ پوستانی هکانی پچ گرگ ءِ جهد بہ بیت جنین آدماں راجدپتر ءِ تہ ءَ اے جهد ءُ زرمبشتاں سوبمند کنگ ءِ تہ ءَ جْوانیں کرد پیلو کرتگ۔
ھمے رنگ ءَ زمبابوے ءِ راجی آجوئی ءِ جنگ ءَ زالبولانی ھم مزنیں کردے بوتگ ءُ راجدپتر ءِ تہ ءَ ھاسیں دستے ایر کرتگ۔ زمبابوے ءَ برطانیہ چہ 1980 ءَ آجوئی گپت- اے راجی آجوئی ءِ جنگ ءِ تہ ءَ درستاں چہ گیشتر کرد زالبولانی بوتگ۔ کتابGun and Guerrila Girl نبشتہ کار Tanya Lyons ءَ اے جُهد ءِ سرا پٹ ءُ پول کنت ءُ کتابے نبشتہ کرتگ-آئی ءِ رد ءَ زالبولانی یک دستے ءَ تُپنگ ءُ دومی دست ءَ آیانی زهگ بوتگ اَنت-آیاں زورگیر ءِ هلاپ ءَ جنگ داتگ ءُ جْوانیں رنگے ءَ جنگ کرتگ۔
زیمباوے ءِ تہ ءَ اولی زالبولانی سیمینار 1979 ءَ بوت-اے مُچّی ءَ زالبولانی جُهد ءَ را یک دروشمے دات- ایشی ءَ چہ رند زالبولاں وت ءَ را چہ زور گیر ءِ زوراکیانی رکّینگ ءِ واست ءَ تُپنگ چِست کرت ءُ وت ءَ رکّینت۔
ھمے رنگ ءَ نامیبیا ءِ جُھد ءِ تہ ءَ جنینانی ھم مستریں کرد بوتگ کہ آئی ءَ کبزه ءِ زُلم ءُ زوراکی ءَ پد گْوشتگ کہ نامیبیا ھما راج اِنت کہ آئی ءِ تہ ءَ راج ءِ کُلیں مردم مردین زالبول امیر ءُ گریب ءُ دراهیں پگر ءَ چہ سیادی داروکیں مردماں راجی جہد ءِ سرا امل کرتگ کہ آئی ءَ زربار ءُ روبرکتی اپریکہ ءِ گل ءِ نام ءَ کار کرتگ ءُ ایشی ءِ تہ ءَ یک دراجیں سَگّ ءُاوپار ءِ جہد ءَ پد اے مردماں 21 مارچ 1990 ءَ غلامی ءَ چہ رکّ اِتگ۔سواپو ءَ اے گپ پدر کرتگ کہ راج سوبمند ینت ھما وھد ءَ کارآمد بیت کہ آ زالم ءُ کبزہ گیر ءِ ھلاپ ءَ یکجاہ کار کن اَنت۔ یک زالبولے ءَ گوشتگ کہ من کسان بوتگ آں، مئے رهشون ساول ءُ روسا درچک ءِ چیر ءَ آیاناں راجی آجوئی ءُ هم پلی ءُ کرپشن ءِ هلاپ ءَ لیکچر داتگ ءُ آیانی لیکچراں چہ بازیں زالبولاں سان زرتگ ءُ جنگ ءِ بهر جوڑ بوتگ اَنت۔
نامیبیا ءِ گیشتریں جنین آدم جنگ ءُ جهد ءِ بهر جوڑ بوتگ انت پرچا کہ آ وتی برات ءُ پتانی بدل ءَ ٹارچر کنگ بوتگ انت، ایشی ءِ سوب ءَ آیاں جهد ءِ تہ ءَ بهر زورگ بندات کرتگ ءُ جهد ءِ تہ ءَ جوانیں کردے پیلو کرتگ۔ نامیبیا ءِ زالبولانی جهد ءِ موڑ هما وہد ءَ اتک کہ آ لانگ مارچ ءِ سرا اتنت، 10 دسمبر 1959 ءَ آیانی مزنیں لانگ مارچ ءِ سرا تیر گواری بوت ءُ بازیں جنین آدم کُشگ بوت انت کہ رند ءَ آیاں کبزہ گیر ءِ ھلاپ ءَ جنگ ءِ راہ دات۔ جنین آدماں مردینانی ھمراھی ءَ زورگیر ھلاپ ءَ جنگ کرتگ ءُ اے جُنز ءَ آیانی گلام ءُ سانکلاں گوں بندوکیں راج ءِ تہ ءَ آجوئی ءِ روچ ایر کرتگ ءُ آ چہ زُلم ءُ زوراکیاں رکّینتگ اَنت۔
ھمے رنگ ءَ 1984 ءَ زمبابوے ءِ ZANU کانفرنس ءَ نہاندا ءَ را یک انچیں ہیروئن ءِ بستار ءَ یات کنگ بیت کہ آ زلم ءُ زوراکی ءِ ھلاپ ءَ یک چیدگے بوتگ۔ برطانیہ ءِ ھلاپ ءَ جنگ کئے ءَ کرتگ ءُ مروچی آجوئی ءَ پد آئی ءِ سرکار آئی ءِ بُت (مجسمہ) ءَ برطانیہ ءَ ایر کنگ لوٹیت دانکہ سرجمیں دگنیا آئی ءِ کربانی ءُ بہادری ءَ یات بہ کنت ءُ مرچی آئی ءَ را زمبابوے ءِ مات ءِ لقب دیگ بوتگ۔
سرجمیں دنیا ءَ کہ اودا جنین آدماں ایمانداری ءُُ مخلصی ءَ گوں جهد ءَ بهر زرتگ، پٹ ءُ پول ءَ چہ پدر بوتگ کہ آیانی تہ ءَ روهانی ءُُ جسمانی تاکت بوتگ، ایشی ءِ سوب ءَ آیاں زلم ءُ زوراکی ءِ هلاپ ءَ یک سیسہ ءِ دیوالے جوڑ کرتگ کہ زوراک ءِ هلاپ ءَ روک سولڈ ءُ آئرن کلاڈ ءِ رنگ ءَ سابت بوتگ انت۔
یک دانشورے ءَ گْوشتگ کہ زالبول ءِ آجوئی ءَ ابید هچ وڑیں سرجمیں آجوئی آجوئی بوت نہ کنت۔ ھمے رنگ ءَ اپریکہ ءَ چہ پیسر دنیا ءِ راجدپتر ءَ بوڈیکا یک انچیں چیدگے ءِ رنگ ءَ یات کنگ بیت کہ آئی ءَ دو ھزار سال پیسر رومن کبزه ءِ ھلاپ ءَ برطانیہ ءِ آجوئی ءِ ھاترا جنگ کرتگ ءُ آجوئی ءِ جھد ءِ جوانیں کرد ءِ پیلو کرتگ۔
رومی زانتکار ءُ پٹ ءُ پولکار تاسیٹس ءِ گْوشگ ءِ رد ءَ کٹوس بوڈیس ءَ روم ءُ آئی ءِ دمگ ءِ 70 ہزار مردم کُشتگ ءُ آئی ءِ 9 دمگ کٹ اِتگ اَنت ءُ جنگ ءِ تہ ءَ دلیری ءِ راجدپتر جْوڑ کرتگ۔
ھمے رنگ ءَ اولی رند ءَ بلوچ راجی زرمبش ءِ تہ ءَ جنین آدم بھر زورگ ءَ اَنت ءُ بوت کنت کہ چہ ایشی ءَ بلوچ راجی راجدپتر ءُ زرمبش دوئینانی راہ مٹ بہ بنت۔ اگاں بلوچ زالبول یک وژن ءُ تپاکی ءُ همسنتی ءِ سرشون ءِ چیر ءَ کار بہ کن انت ءُ وتی ریڈ لائن ءَ چہ مہ گْوز اَنت اے جھد پہ دژمن ءُ کیزه گیراں نوکیں دیمے ھم پچ کُرت کنت۔ ءُ زالبول بلوچستان ءِ آبادی ءِ تہ ءَ ھم نیم مردم اَنت، اگاں جهد ءِ تہ ءَ گون لیکہی ردا ءَ بھر زور اَنت گُڑا دژمن ءِ واب ھرام بیت ءُ ھمے وھد ءَ بلوچ ءِ چست ءُ ایر ءُ آجوئی ءَ پد شرتریں چاگردے ءِ جوڑ کنگ آسان بیت، ھما جاہ ءَ کہ یک برابری ءُ انصاف ءِ بنیاد ءَ نظام جوڑ کنگ بیت۔
بلوچ زالبولانی رنگ ءَ هما مرد ءُ جنین آدم کہ دری ڈیهاں نشتگ انت آ زهنی عیاشی ءُ زاتی لوٹ ءُ پندل سازی چہ در بہ کپ انت ءُ وتی دائرہ ءِ تہ ءَ ایمانداری ءَ کار بہ کن اَنت، راجی ذمہ واری ءَ پیلو بہ کن اَنت، دژمن ءِ واست ءَ باز جیڑه بوت کنت، کبزه گیر ءِ واست ءَ نوں وهد انت کہ دژمن جتاجتائیں پڑا چہ سُچگ ءَ اِنت ءُ بلوچ سوشل میڈیا، جنگ، سفارتکاری ءُ رسانکدر ءَ کار کنگ ءَ آئی ءَ نزور کُرت کنت ءُ وتی راج ءُ سرڈگار ءَ چہ گلامی ءَ آجو کُرت کنت۔
گلامی ءِ زمانگ ءَ ءُ گلامی ءَ پد راجی مستریں جیڑھ ناتپاکی، کرپشن، نیپوٹزم ءُ کار ءِ دُزی انت کہ ایشی ءَ پگری عیش ءُ آرام گوشگ بیت۔ ءُ زوتاں چہ زوت جهد چہ ایشاں پاک کنگ بہ بیت زوتاں چہ زوت مئے کربانی راج ءُ ملک ءَ را آجوئی ءُ آبادی ءِ نزیک ءَ بارت۔
یک نیمگ ءِ بلوچ ءِ یک تبکہ چاہے زالبول بہ بنت، مردین بہ بنت یانکہ سرمچار ءُ سیاسی جُهد کار بہ بنت آ وتی درستیں چیزاں راج ءُ گلزمین ءِ سرا ندر بکن انت- دومی نیمگ ءَ یک تبکہ یے است راجی جُهد ءَ گوک سرپد بوتگ انت آئی شیر ءُ گوشتاں ورگ ءَ انت۔ آ تهریک ءِ نام ءِ سر ءَ زر کَٹگ لوٹ انت- بدلہ ءَ گوک ءَ را شیر دیگ ءُ چارگ ءِ واست ءَ آیانی کرا وهد نیست۔ اے رنگیں مردم جُهد ءُ رزمبشت ءَ فائدگ دیگ ءَ بجائے وهد ءُ راجی مڈیاتی زایا کنگ ءِ سوب جوڑ بنت۔
پمیشکا جھد ءِ ھمک مکتب فکر ءِ مردم گوں وتی وھد ءُ وسائلاں راجی جنز ءَ ھوار بہ بنت ءُ آئی ءَ را چہ توان ءُ واک ءُ کرپشن، نزیکی ءُ فکری عیش ءُ آرام ءَ بہ رکّین اَنت، پرچا کہ گڑا ھزاراں سالاں تحریک ءُ ملک بیت مئے نسلانی آیوکیں وھد ھم آئی ءِ رکّینگ ءِ وس ءَ کنت، انچوش کہ اے مردماں سئے سد سال پیسر امریکہ ءِ آجوئی ءِ جنگ ءَ وتی زرمبش چہ کرپشن، نیپوٹزم ءُ فکری عیش ءُ آرام ءَ پاک کرتگ، مرچی آیانی آیوکیں نسل سئے سد سال ءِ واست ءَ وتی میوہاں چہ نپ چست کنگ ءَ اَنت۔ سال ها. اوگانستان، پاکستان ءُ سوڈان ءَ ھوار دیمروئی کنوکیں ملکاں بنداتی وھد ءَ کرپشن، نزیکیں زھگ ءُ فکری عیش ءُ آرام ءِ رھبند دیم ءَ آؤرتگ بلے آھانی نسل تاں روچ ء مرچی چہ وتی تباہ کنوکیں اثراں درکپگ ءَ سوبین نہ بوتگ اَنت۔
بلوچ راج ءَ مرچی پیسلہ کنگی اِنت کہ آ دیمروی ءُ آبادی ءِ راہ ءَ روگ لوٹیت یا کہ بدهالی ءُ نابودی ءِ راہ ءَ روگ لوٹیت۔ تهریک ءِ وھد ءَ پیسلہ کنگ بیت پرچا کہ تهریک ریاست ءِ نیم بدل اِنت۔
