ھمگام نبشتانک
کریم تھل
مبارک وتی وهد و زمانه ءِ نه تهنا مستریں و پر کارتریں شائر بیته که آئی ءِ شائری مدام رُستگ و دیمرئی کتگ و کدیں نه کُٹتگ یا اوشت ءِ آماچ نه بیتگ ، من ایشی ءَ دل ءَ جزمان که مبارک مئی وهد و زمانگ ءِ بلوچ تریں و زندگ تریں مردم هم هست ات . آئیا هزار سال ءِ کساس ءَ کندتگ ، و لکانی مردم ءِ کساس ءَ رنج کشتگ و وتی تهنایی ءَ گریتگ . آئی زر ءِ بُرزیں گورمے ات که آئی ءِ اندر ءَ آرامی ءِ گنجایش نیست ات . زیمرے آئی ءِ مارشت ءِ تها شنگ و تالان و مَلّان ات که آئی ءِ تاهیری برتگ و چمی چار کرتگ اتنت . مبارک وتی تها چو لهڑیں لوهیگے ءَ جُشان ات و مبارک ءِ زند ءِ مزنی و ساچشت ءِ دروازگ همے درد و جوش ات . لهڑیں دیگ ءِ آرام بیگ ، نه بیتگیں گپے و مبارک همے هاتر ءَ وتی زندمان ءَ آرام نه بوت . بے شک هر کس چه ما گریتگ ، و کندتگ ، بلے راستیں هبر ایش انت که ما مدام هم چه گریوگ ءَ دم برتگ و هم چه کندگ ءَ . پرچا که ما چه مردماں و چه چاگرد ءَ ترستگیں که ما را کلاگ مه زیر انت و گنوک مه گوئش انت ؛ بلے مبارک زندگینے ات و ترس ءَ آئی ءِ در ءَ راهے نیست ات . ادان انت که ما وتی اندر ءَ ، زند ءِ بزانت و مانای ءَ ، گار کتگ و وتا سار ءَ گوئشیں . بلے مبارک نه ، زند ءَ هما وتی مارشت ءِ درانگازی و همراه بیگ زانگ ات و بے مارشتیں زندمان ءَ پر آئی ءَ بزانتے نیست ات . په همے هاتر ءَ مبارک وت جتائیں کسے ات و من گوئشاں که ماں بلوچستان ءَ آئی بلوچ تریں و بلوچانی جهان ءَ آئی زندگ تریں مردم ات . مبارک ءِ شئیر و پربندانی مُرواردیں گال ، همے جوش و گورمانی برکت ءَ چه هستی ءِ جُهلیں زر ءِ بُن ءَ چست ءَ بوت انت و ششتگ و نوک کازی ءِ مروارد و پر زیمریں گال جوڑ ءَ بوت انت ، که دو روچ ءِ تها ، سرجمیں بلوچستان ءِ مسکیں هاک و سریمگیں کوه و زبادیں زر ءَ ، کلگ په کلگ ، شهر په شهر و گلی په گلی و تنک په تنک شنگ ءَ تالان ءَ بوت انت و ادان انت که ما گوئشت کنیں کازی وتی وهد ءِ وَش کوشیں سمینی زیمرے ات که دائم ءَ بلوچستان ءِ هاک و دمگ ، کوه و زر ءَ گواز کنان ات تاں جهان ءَ سر بات ! اے راستے که مبارک تهنا ات . پرچا که مبارک ءِ نزیک ءَ دگرانی بستار کم ترتگ ات . و په همے هاترءَ «« زانتکاریں زانوگراں »» کس مبارک ءِ نزیک ءَ شُت ءَ نه کت . مبارک ترپوکیں استالے ات و ایدگراں ترپوکیں لاس اتنت و لاساں ، استارانی رُژن ءِ منوگر بیت نه کن انت . هرچنت لاس وتی جاه ءَ بے کساس وش به بیت ، بلے استار ءِ درور بیت نه کنت . اے زانگ لوٹیت که ساچشت گوں مردم ءِ مارشت ، میم ( دید ) ، زانت و زرد ءَ بندوک انت و تهنا گوں دلکشی ءَ بندوک نه انت .
مبارک کس ءِ داب ءَ نه ات ! ================
زندمان ءَ هر کس جهد کتگ و کنت که اے مردم ءِ و آ مردم ءِ داب ءَ به بئیں و هر وهد که ما آهانی داب بیت نه کتگ ، گڑاں آهاں ایرجناں بیتگیں که اے داب وتی بالاد ءَ«« برز »» کنیں . مبارک ءِ کسانی ءِ باره ءَ چیزے گوئشت نه کناں ، بلے ازم و ساچشت ءِ پڑ ءَ کدیں دگرانی رند گر نه بیت و چه وتی وهد ءِ که هچ ، چه وتی چیزے پیسرتریں شائراں هم باز دیماتر شت . پهک ءَ واناں ، چاراں و دلبڈی دیوکے ات . اے هاتر انت که ما مبارک ءِ اندر ءَ تهنا مبارک ءَ گندیں و نصیر و ساحر ءِ داب ءَ گالانی سادگی و مردمانی دلکشیں زبان ! الم آئی ءِ زندمان دگرے ، ائی ءِ مارشت و میم ءِ هساب هم جتائیں رنگ و دروشمے و ایش انت که مبارک ءِ وت جتائیں و پهته ایں درورے که بے کساس و درین ءِ داب ءَ وشرنگ و وش نما انت . مبارک ءِ هر گالے وت جتائیں کتابے انت که هزار بر وانگ کرزیت و دل چه آئی ءِ وانگ ءَ کدیں سیر نه کنت و اے جوانی تهنا مبارک ءِ شئیرانی تها ، هزار سر گیش چه ایدگران انت .
مبارک و بلوچی ءِ هُب ءِ گیشی : ——————————
بے شک هر یکے چه نبشتکار و راجدوستاں که ماتی زبان ءِ نیمگ ءَ اتکگ و دلگوش کتگ ، دگه بازیں کسے یا چیزے مردمی بلوچی لبزانک ءِ نیمگ ءَ یارتگ و هدوک کته . و اداں یک سرمچار و نترسیں بامردے مبارک ءِ داب ءَ که آئی هبر و مراد مردمانی و ورنایانی گال و زبان انت و په درستاں بے درور انت و وت هم گوں وتی گال و هبراں ، شهر و بازاراں یا کلگ و هرجاه گوں آواں همراه و همدیوان انت ، گوں آهاں شائری و هر دیوان بهر ءَ زوریت و آهانی هم گپ و درداں گوش کنان انت ، ادان انت که مبارک ءِ گال یا آئی ءِ کتاب دست په دست بیتگ اتنت . مردماں گوں دست نبشتگ و ونتگ و هرجاه شنگ کتگ انت . زانیت پر چا ؟ په ایشی که آئی گالاں هر مردم سرپد بیتگ و آهاں رجانک کار پکار نه بوته . اے هساب ءَ مبارک ءَ باز بے دروریں گال و دانک ، بلوچی زبان ءَ بکشاتگ ، ایشی ءَ درست منئگ انت ، بلے من دلجمی ءَ گوئشاں که مبارک ءِ شائری و بلوچی جهد ، هزاراں دگه ورنای ءِ دلگوش ءَ وتی ماتی زبان و بلوچی لبزانک ءِ نیمگ ءَ ترینته . مبارک ءِ تها مزنی هما ات که گوں چکاں ، چُک و گوں هر کس ءَ همائی ءِ جند ءِ تب ءِ برابر ات . کدیں وت ءَ بلوچی زبان ءِ مزنیں شائر و ندکارے نه لیکت و نه گوئشت ، بلکیں هما شهر و کلگانی مردمانی پاد ءِ هاکانی برابر وت ءَ زانگ ات و گوں لس مهلوک ءِ نند و نیادی گیش ، چه وت گلائیں «« شهزانتانی »» نند و نیاد دوست بیت انت . پرچا که مردمانی اندر ءَ زند ءِ راستی ، تهل و کچل یا شیرکن یا ترپش دابے نه دابے گندگ ءَ بوت و «« نامدارانی کِرّ »» ءَ دو تل و دوپوستی و وت گلایی . مبارک چه وتی وهد و زمانگ ءِ باز دیما ات . آئی ءِ جند ءِ زندمان ایشی ءَ پیشداشت . آئی هر روچ و هر دمان زندگ ات . هر روچ و هر دمان آئی ءِ نشان شهر ءِ گَلّی و تَنکاں ، بلوچی لبزانک ءِ تاکبنداں ، بلوچی شائری ءِ نوکیں گالاں ، بلوچ سازگر و گوئشندهانی نوکیں زیمراں ، بلوچ ورنا و نوک ورنایانی کندگاں ، رهچارانی راه ءِ سرا په وتی گارینانی ودی کنئگ ءِ کارچیں درداں ، بلوچ جهدکارانی کوکاراں ، یا کوه ءَ بلوچ باهوٹانی توپکانی نل ، یا بلوچ شهیدانی یات و زلم و ستم ءِ ایر جنئگ ، آئی ءِ نشان هست ات . باریں په بلوچاں مبارک مزنیں هستی یے ات یا گرانیں وابے ؟ ایشی ءِ پسو ءَ دیمی پدریچاں دات کن انت ، بلے مبارک ءِ نشان باز انت . اگں کس په مبارک ءِ دربرگ ءَ جهدے کنت ، پیکه جهد بکنت که مبارک ءِ شیرکنیں کندگاں هر بلوچ چُکے ءِ کاگدیں لنٹانی سرا ، په ایمنی تالان ببنت . تاں بلوچ چکانی ساچشتانی چمگ ، وتی ماتی زبان ءَ چو پر گوهرین رودے به تچنت و روان و تالان ببنت ؛ و اے هما وهد بیت کنت که مبارک ءِ واب مانا کنگ ببنت .
مبارک ءِ واب ! *************
هما داب که میر گل خان نصیر جاهے کوکار کنت و گوئشیت :دردے نصیرءَ ماں دل انت چو زاری و پریات کنت دردانی درمانی کنیت ٹپان ءَ مئیلیت گژگ ءَ
مبارک ءَ هم دردے ساه سندیں ماں دل ءَ ات که کس نه مار ت و نزانت . آئی جاهے گوئشان ات : کُچک وتی زبان ءَ پشی وتی زبان ءَ جنگ وتی زبان ءَ هر کس ، وتی زبان ءَ گپ کنان انت تهنا بلوچ دگر زبان ءَ گپ ءَ کنت !
اے درد ءَ کے مار اِت ؟ و هنون کے ماریت ؟ پرچا بلوچ ، بلوچی ، بلوچی سازگر و ازمگر و گوئشنده ، بلوچی ءِ تاک و تاکبندانی جاور اے داب بدهال انت ؟ اولی گپ که چست ءَ بیت ایش انت که « بلوچی ماں بلوچستان ءِ وانگجاهاں ، وانینگ نه بیگ انت و بلوچ زهگ ماں وتی ملک ءَ چه وتی راج ءِ هستیاں و وتی زبان درامد کنئگ بیگ انت » . بلوچی که بلوچستان ءِ وانگجاهاں وانینگ به بیت ، بلوچی ندکار ، ازمگر ، تاک کار ، گوئشنده و بلوچ ءَ وتی ملک ءَ ازت رسیت ، گهتریں کار رسیت . بلوچ ایمن تر بیت و و بلوچ چکانی لنٹاں ، مبارک کازی ءِ داب ءَ شهدیں کندگ و بچکند تالان ءَ بیت . بلوچ ءِ گوانک و هبر تاں جهان ءِ تاک کاری ادارهاں پاچ تر ءَ بیت . و بلوچستان ءَ بلوچی زبان و بلوچانی ازت گیش ءَ بیت و بلوچ وت ءَ زندگیں راجے مار انت و اودان انت که گوں جهان و ایدگراں ، ایمنیں چاگردے ءِ تها گپ کت کن انت . و اے داب گوں بلوچی ءِ وانینگ بیگ ، ماں بلوچستان ءِ وانگجاهاں ، مبارک ءِ واب ءِ نیم ، مانا بیت . و « بلوچ هم ایدگه راجانی همراهی ءَ وتی زبان ءَ گپ کناں بنت » .کریم تهل 18.09.2023
