ھمگام بلوچی
اگاں ما پہ اَدارکے ءَ یمن ءِ بے ھلاسیں اڑ ءَ چمشانکے بِہ دے ایں گڑا ما سرپد بِہ ایں کہ سھودی ارب ءَ چون اے نادراھی وتی جِند ءِ اندام ءِ سر ءَ آؤرتگ ءُ پہ بنی آدم ءَ یک بیرانی یے ودی کُتگ ئِے۔ اے جَنگ ءُ اندوہ ءِ سوب ءَ بےکَچ ءُ کساس ءَ گونڈو ءُ کماش، ورنائیں مردم مرت انت ءُ بے کچ ءُ کساس ءَ گونڈو چَہ وانگ ءَ زَبھر ءُ مات ءُ پتانی بیرانی ءِ سوب ءَ سیوگ ءُ چورہ بوتگ اَنت ۔زانَگ نہ بیت کہ چُنت ورنائیں زالبول جنوزام ءُ چُک نیم جان( لَنگ ءُ ٹُنڈ ) بیتگ انت۔ بلائیں ءُ دیمرو کتگیں شھر بیران ءُ جید بوت انت۔ سھودی ارب اے دائمیں جنگ ءِ ھرچاں ءُ زَرّ زوالی ئیں نادراھی یے ءَ ماں دائمیں وھداں دُچار ءُ آماچ انت
چوناھیگا اے جنگ ءِ آس ءُ بیرانی ءِ هُنڈال سھودی ارب ءَ 1970 ءِ دَھک ءَ وت بنگیج کت ءُ وھدے 1970 ءَ یمنی امامت ءِ راجداری ھلاس بوت ءُ رَند ءَ سھودی ارب ءِ زانوگر شیک مکبول بن ھادی ءَ ماں یمن ءِ شیھیانی دمگ دماج ءَ ، سادہ ءِ راجدار ءَ یک سنی شھدربرجاھے دار الھادیت اڈ ئِے کت، گوں بازیں ساز کُتگیں پَندلاں اے گَل ءِ بُنکی مَکسد ءُ شِست اے بوتگ کہ زیدی شیھیاں پہ زوراکی ءَ سنی بِہ کن انت۔ گڑا اے درگت ءَ سھودی ءِ سرکار ءَ زانوگر شیک مکبول بن ھادی ءِ گَل ءَ زَر ءُ مال ءِ بے کساسیں واھر ءُ کُمک دیگ بندات کت۔ گڑا پد ءَ ماں 1984 ءَ اے گَل تلان بوت ءُ کساس بُندری شھر زِرباری سنا ءَ چہ 70 کلو میٹر دِیر ، شھدربر ءِ یک شاھے دمار راجدار ءُ زیدی شیھیانی نامداریں دمگ ” مابر، اربی ءَ معبر” گْوش اَنت ئِے، پچ اش کت۔
گڑا سنیانی گَلاں شیھیانی سر ءَ کھر ءُ اَندوہ بندات کت انت ءُ شیھیانی تُلُب(Populations ) ءَ پہ وتی پجار، سسا ءُ نیکراھی ءِ ترسے مار ایتگ۔
ملک ءِ مَستر سُنی یے ات پمیشکا سرکار ءَ ھم زاھر ءَ سنیانی واھر دات کہ شیھاں ھمک پیم ءَ سنی اش کن انت۔
1990 ءِ دَھک ءَ سھودی ءِ واھر کتگیں گَل ءِ لشکر ءَ شیھانی ھلاپ ءَ ھونیگیں جَنگے سوھان ءُ تْروند کتگ ات گُڑا دماج بنجاہ ءِ نودربراں بازیں شیھانی مسیت ءُ نامداریں دربار پروش ءُ ھمپُسگ کنائینتگ انت بلے آ وھد ءَ یمن ءِ سُنی ئیں پاگواجہ الی ابدلسالہ ءَ ھچ نہ کت ءُ دراھیں مِڑگ ءُ جَنگاں چمشانکے ئِے نہ داتگ ءُ اے سوب ءَ تیوگیں سنیانی لس مھلوک ءُ نیکراھیں زانوگر، ایندگہ سھودی ارب ، یو اے ای ءُ امریکہ دراہ پاگواجہ الی ابدلسالہ ءِ کاراں اِیمن ءِ سر ءَ وش ءُ ھَیر بوت انت پد ءَ پاگواجہ الی ابدلسالہ ءِ سیاسی ءُ سِلاھیں کُمک ءُ پُشتپناھی ءَ ایرکپتگ انت۔
پد ءَ پاگواجہ ءَ سلامک نیکراھی ماں راجدار ءِ ھاکمی ءُ رھبنداں ءَ ھور کت انت ۔ آ وھدے سنیانی/ سلاپی جُنز ءِ چَپّیں تبک(Opposition Party ) اسلاہ اسلامک پارٹی(Islah Islamic Party) ھلاپ ءَ ات ءُ اے پارٹی ءَ ورناھانی رم گیشتر ات ءُ یمنی دَمکاں اے گَل باز نامدار ات پمیشکا سرکار ایشی ءِ سر ءَ سَک ھونیگ ات ءُ یمن ءِ آگاھیں ورناھانی ھلاپ ءَ ات۔
اے درگت ءَ سرکار ءَ سلاپی جُنز (Salafi Movement ) ماں اسلاہ اسلامک پارٹی ءِ کارانی دیم ترگ ءُ ھکل دیگ ءَ کارمرد کنگ بندات کت۔
گڑا شیھانی مزنیں رھشُون ھسن بدر دین الھوتی ءَ 1990 ءَBYC (Believing Youth Club ) نامیں گَلے جوڑ کت کہ سنیانی کَھر ءُ زُلمانی دیمپان بِہ بیت بلے ایشانی جُنز باز ایمنیں جُنزے ات ءُ مکسد ئِے اش انت کہ سنا دمگانی ورناھاں وانگ ءُ زانگے بِہ رس ایت ءُ ماں یمن ءَ زیدی نیکراہ مھکم بِہ بنت۔ چے ءَ کہ ھما وھد ءَ کہ 1970 امامت ھلاس کنگ بوت پمیشکا زیدی شیھا باز نزور ات انت ۔ BYC ءَ بازیں دیمروی کتگ گُوریچی یمن ءِ بازیں شھراں زیدی وانگجاہ پچ اش کت انت ءُ ماں وانگجاھاں کْوھنیں زیدی سْیاھگ ڈیجیٹلائز اش کت انت ءُ ھر کَسے اود ءَ پہ وانگ ءَ رسگ انت۔ گڑا اے پہ سنی سھودی ءِ واست ءَ شَرّیں پیگامے نہ ات۔ یمن ءِ شیھہ چہ راجداری ءَ زَبھر ات انت سرکار ھچ کُمک ءُ واھر اش نہ کنگ ءَ ات اش ءُ زیدی سرکاری پوریاگِری ءُ سرکاری آسراتاں چہ زَبھر ات انت پمیشکا زیدی ھوتیاں بازیں براں زھرشانی ھم کت انت۔
2004 ءَ شیھانی مزن ھسن بدر دین الھوتی اناگاہ جَنَگ بوت گڑا الی ابدلسالہ ءِ سرکاری لشکر ءُ ھوتی جنگولانی سر ءَ یک مزن ءُ ھونیگیں جنگے بندات کُت ءُ بے کساسیں مردم مرت انت۔ پد ءَ گوں سھودی ارب ءِ واھر ءَ الی ابدلسالہ ءِ سرکاری لشکر ءَ ھوتیانی سر ءَ بے کساسیں زلم کنگ ءَ ملار بوت اَنت ۔ گونڈو، ورنا ءُ زالبول کُشگ بوت انت ءُ لوگ اش نباد ءُ برباد کنگ بوت انت۔ سرکار ءَ ھوتی چیرجنگولی گَلاں ءَ یک مزنیں پروشے دات ءُ بازیں مَستِریں جنگولی رھشون کشگ بوت انت ءُ سنا ءِ الپلاہ کَور (Alfallah River)ءَ ءُ کوھانی ھونڈاں ھوتی لِکّگ ءُ چیر بوت انت. گڑا یمن ءِ پاگواجہ الی ابدلسالہ بے ترس ءُ بیم ءَ وتی ھاکمی ءَ ر دْراجیں وھدے ءَ گوں جُنزان ءَ ات ءُ یمن ءِ ٹرائبل بزاں ھمک ٹَکّر گوں الی ابدلسالہ ءِ سیاسی واھر ءَ تِپاک ءُ وش ات اَنت۔
بلے چو ھُدا کہ وش ءُ شیرکن بیت گڑا ھمینگ ءَ بیت۔ 2011 بھاران ءَ ارب آشوب ءِ برمش ءُ لرزگ یمن ءِ دلبند ءَ سر بوت انت۔ اے پہ الی ابدلسالہ ءَ یک مَرگ ءُ بیرانی پیگام ات۔ آ آشوب ءَ دراھیں مِڈل ایسٹ ءِ ڈیھی سیاست ءَ یک نوکیں رنگ ءُ درشمے داتگ۔ سَسّائیں ءُ پگری ئیں ورناھاں تیوگیں ارب دگنیا ءِ زرمبش بدل کتگ۔ ترندیں زھرشانی ءِ زرمبش ءَ گوں جْوانیں رِد ءَ اے ورنانی جُنز ءَ یک یکی ءَ تاگتوریں ارب بادشاہ اش ایرجِیگ کت انت ۔ مِسر، ٹونیشایہ، شام ءُ ایراک ءِ سر ءَ آسے جمبور اش کت۔ ھمے پیم ءَ پاگواجہ الی ابدلسالہ ءِ ھلاپ ءَ پہ زھرشانی ءَ جِند ءِ سنی ئیں ورناھیں نودربراں بُندَر شھر سنا ایندگہ کسان ءُ مزنیں شھرانی دَگ ءُ دمگاں ھونیگیں زَھرشانی بُنگیج کُت۔ اے زھرشانی کنوکیں گَلاں پاگواجہ ءِ بادگیر ءُ دَمک دزگیر کت انت۔
بنداتی ءَ ماں یمن ءَ ھمیں سنی ورناھانی پکار ءُ لوٹ بے پوریاگِری، چاگردی ناانساپی ءُ سِلکاری ءِ ھلاسی ات۔ بلے پد ءَ پکار ءُ لوٹ گیشتر بوت انت پمیشکا جاور ءُ زھرشانی تْرُند بوان ءَ شت انت۔ سنیانی سیاسی رھشون ءُ سروک ورنانی زھرشانی ءِ دیم ءَ بے وار ءُ بے سوب ات انت ءُ بازیں سنی مستریں رھشون پاگواجہ ابدلسالہ ءَ چہ یاگی بوت ءُ زھرشانی ءَ ھوار بوت انت۔
چوناھیگا پاگواجہ ھاشد ٹکر ئیگ ات ءُ آئی ءِ ناکو زتک واجہ سادک ءُ ھمید الیامر آئی ءَ بازیں پنت ءُ سوج کت کہ” واجہ ترا سے دَھک چہ گیشتر انت ملک ءَ ھاکمی کنگ ءَ ئے نی سنی ئیں ورناہ تئی ھلاپ ءَ زھرشانی ءَ انت باید انت تو بادشاھی ءَ یلہ کن ءُ مارا باریگ بِہ دے ئے ما اے ورناہ رَد کن ایں ھشکیں کسم ءُ اھد کنگ ءَ رَند پد ءَ ھر کسے وتئی لوگاں رو انت گڑا پد ءَ تو ءُ ما یکیں لوگ ءِ مردم ایں۔۔۔من بادشاہ آں بزاں تو بادشاہ ئے”
بلے تماہ ءُ لالچ ءَ یمن ءِ پاگواجہ ابدلسالہ کور کت ءُ گوشت ئِے” اناں منی زھگ بادشاہ بیت۔۔۔۔” پد ءَ یک ماہ ءِ لاپ سنی یکدومی ءِ سر ءَ ھونیگ بوت انت ءُ دومی نیمگ ءَ جَنگانی ژند ءُ پندیں ھوتی ماں کوھانی سر ءَ یمن ءِ سنیانی جیڑہ تامُرے وڑ ءَ چارگ ءَ بیتگ انت کہ اے شیھا یکدومی ءِ سر ءَجنگے کنگ انت ءُ سنی وت ماں وت نززور بوان انت۔ پد ءَ یمن ءِ پوج ھم دو بَھر بوت انت ۔ پوج ءِ یک تبکے پہ سنی ورناھانی ھک ءَ ات ءُ یکے پہ ابدلسالہ ءِ ھک ءَ سِلاہ ءُ تپنگ اش زورت انت۔
یمن ءِ سرکاری لشکر(Army) ءِ درھیں سِلاہ لس مھلوک ءِ دست ءَ آتک انت ءُ یکدومی ءِ سر ءَ کارمرد کنگ ءَ بُنگیج بوت انت ءُ
سنی سیاسی گَلاں وتی جنگولی ءُ سلاہ بندیں گَل پہ یکدومی ءِ ھلاپ ءَ اڈ کُتگ اَنت۔ یکدومی ءِ سر ءَ گوش ئےھونیگیں جنگے بنا کُت اش۔ بزاں ابدلسالہ ءِ ءُ ھمید لشکر ءِ وت ماں وت جنگ دُچار ءُ آماچ بیتگ اَنت۔
پد ءَ الی ابدلسالہ ءَ ھما زیدی ھوتیاں کہ وھدے ءَ سَک کُشت ءُ گار ئِے کت اَنت کُمک ءُ واھر ءِ دزبندی کت ئِے۔ گڑا ھوتیاں پہ یک ھاسیں مول ءُ مراداں ھزارانی کچ ءَ وتی جنگولی سروگان پہ وتی کْوھنیں دژمن الی ابدلسالہ ءِ جنگی کُمک ءَ روان داتگ انت ءُ زیت بِہ گِر سادا شَھر داں بُندری شَھر سنا ھوتیانی دست ءَ آؤرتگ انت ۔ یمن ءِ ھمک مزنیں شھر آیڈن، ایِب، تیازی ءُ مُلکہ دراہ زھرشانی ءُ ھون ریچی ءَ کپتگ۔
گڑا AQAP (Alqaeda Arabian peninsula ) ءَ زرباری یمن ءِ مزن ءُ ھاسکنیں شَھر وتی کوزہ آؤرتگ انت ءُ ھوتیاں گُوریچی ءِ نیمگ ءَ وتی دمگ ءُ شھر کہ سھودی ءِ ھمساھِگی انت وتی دست ءِ چیر ءَ آؤرتگ انت۔ یمن یک سول وارے ءَ کپت ءُ ھر نیمگ بمب ءُ راکٹانی برمش ءُ توار ءِ بانگ جمبور بوت۔
روان انت۔۔۔
