لیو ٹالسٹای / کریم بلوچ

دوازهمی در :

پریشتگ ءِ جان بے دریس ات ، چه آئی ءَ رُژن رچان و تالان بوان ات . پهک رُژنے بوت ، هنچیں رُژنے که گوں چمّ چارگ ءَ نه بوت . هبری هم زنڈتر و بُرزتر بوت هنچو که گوئش ئے اے نه آئی ءِ هبر ، بلکیں چه آزمان ءَ رَستگیں انت و پریشتگ گوئشت :
_ من زانت که مردم اگں زندگ انت ، چه آهانی مهر انت ، نه چه آهانی لوٹاں . پکار نه ات مات – بزانت که آئی ءِ زهگاں ، په زندگ بیگ ءَ چے پکار انت ، پکار نه ات هستگار بزانت که چے آئی ءَ پکار انت و پکار نه انت هچ یک مردمے ءَ که بزانت آئی ءَ بوٹے په زندمان یا چَوَٹے په بیگاهی مرک ءَ درکار انت .
من زندگ منتاں ، وهدے که من مردمے بیتاں . نه چه آئی که من پگر کنگ اتاں ، بلکیں چه مهرے که رهگوئزے ءِ و آئی ءِ لوگی ءِ دل ءَ هست ات . آهاں منی سرا بَزّگ بوت و من اش دوست داشت . یتیمیں جنکواں زندگ منت انت ، نه آ داب که مات گوئشگ ات ، بلکیں په اے هاتر که درآمدیں زالے ءِ دل ءَ مهر هست ات و آئی ءَ جنکوانی سرا بَزّگ بوت و آهانی دوست داشت . و سرجمیں مردم زندگ انت په اے هاتر که آهانی دل ءَ مهر هست و نه په اے هاتر که وتی بارهءَ پگر کنان انت .
پیش ءَ من گمان کتگ ات که هدا مردماں زند داتگ تاں زندگ به بینت ، بلے هنون دگه چیزے ءَ هم سرپد بیتاں .
من سرپد بیتاں که هدا نه لوٹت مردم یک – یک به بینت و په همے هاتر ءَ په آهانی پَدَر نه کت که هریکے ءَ په آئی ءِ جند چے درکار انت و لوٹتی که آهاں یکجاه به بینت ، پدا آهانی پیش داشت که آهاں چے پر وت و په ایدگراں درکار انت .
و هنون من زانت و سرپد بیتاں که مردم ءِ مانگ و رکّگ ءِ راز ، تهنا آهانی جهد په مانگ نه انت ، بلکیں مهر و دوستی یے انت که مردم ءِ دل ءِ اندر ءَ هست انت . هر کس ءَ مهر هست ، آئی ءَ هدایی رنگے مان انت و هدا آئی ءِ اندر انت ، پرچا که هُدای ءِ جند مهر انت .
پریشتگ هنچو بُرز هدای ءِ وزبت کنان ات که چه آئی ءِ توار ءَ لوگک ترکّ ات . بان کپّ بوت ، دیوالاں جتا بوت انت و چه زمین داں آزمان ءَ چَپیله ( ستون ) یے چه آس و رُژن چست بوت و سمیون و آئی ءِ لوگی و زهگان ڈگار ءَ کپت انت . پریشتگ ءِ بال پریشتگ ءِ بَندل ءَ ودی و پاچ بیت انت و پریشتگ چست بیت و دیم په آزمان ءَ بال کت .
وهدے که سمیون سار کت ، آهانی لوگ هما پیشی داب ات و آهانی لوگ ءَ ابید آهانی کهول ، دگه کسے نیست ات .

هلاس

دزبندی :
٭٭٭٭٭٭
دزبندی انت ، رجانک ءِ زبان ، نزوری یا اگاں ردی یے هست ردیاں ، نبشتگ و شنگ اش کنیت ، تاں دیمی یا ایدگه رجانک کاراں زانتکارتر به بینت و پرمن هم راهش دئیت و من مدام شمئی سوج ، سرپدی و سر و سوجانی منتوار بوتگ و هست اوں !
اے رجانک ءِ اندر ءَ منی هیال ءَ یک نزوری یے ایش انت که چه دری گالانی زیرگ ءَ باز پهریز بوته . په درور « شوبا » ءِ گال ماں روسی که هما جنینانی جُلّ و دراجکوٹ گوئشگ ءَ بیت که چه سهدارانی پوست که گوں آهانی پژم و مود ءِ دیر نه کنئگ ءَ تیار بوته ، گوئشگ ءَ بیت ، اداں همے « شوبا »ی ءِ گال ءِ بدل ءَ « پژم داریں پوستی دراجکوٹ » آرگ بیته یا په دگه گالئ که پارسی ءَ « نیمکت » گوئشگ ءَ بیت من « دراجین چارپادگ » زرتگ که چشیں جاهاں گهتر انت هما زبان ءِ تچکیں گال یارگ ببیت ، یا چه نزیکیں زبانے ءَ گالے وام زیرگ ببیت و تاکدیم ءِ چیر ءَ ، آئی ءِ بزانت دیگ به بیت . البت روساں هم لُکیں شوبا و هم دراجیں شوبا دوئیں هست انت و کارمرز بنت !
ایرادانی گوئشگ ، سوب بیت تاں ایدگراں یا هما جهد کار وتی دیمی و ایدگه کاراں ، گیشتر دلگوش بکن انت و پیشی ردیاں پدا آرگ مه بنت .
اے رجانک چه واجه لیو ٹالسٹای ءِ جند ءِ زبان بزان روسی ءَ بیته .

مدام سبز و سوبیں باتیت !
شمئئ منتوار _ کریم بلوچ – تهل
23.07.2024
س. ن.