دزاپ ( ہمگام نیوز) اطلاعات کے مطابق ایرانی تاریخ بروز جمعہ 8 مہر ماہ1401 بمطاق 30 ستمبر 2022 کو چابہار شہر کے پولیس کمانڈر کے ہاتھوں بلوچ لڑکی کی عصمت دری اور ژینا (مسہا) امینی کے قتل کے خلاف بلوچ عوام کی جانب احتجاج کے بعد قابض ایرانی پولیس ، آرمی اور دیگر فورسز نے مظاہرین پر فائرنگ شروع کر دی تھی ۔ مظاہرین پر فائرنگ کے نتیجے میں اب تک 103 بلوچ شہری شہید اور سینکڑوں زخمی ہو گئے ہیں ـ
ان میں سے دو افراد کی شناخت جو پہلے شہداء کی فہرست میں شامل تھے لیکن ان کی تصدیق نہیں ہوسکی تھی، جن میں “ہستی ناروہی ولد بلال جو کہ مسجد کے اندر آنسو گیس کے گولے لگنے سے شہید ہوئے تھے ، اور 11 سالہ دانیال شہ بخش ولد عبدالحمید کے مزید نام سامنے آگئے ہیں اس کے علاوہ مزید دیگر سات بلوچ شہدا کے نام شامل کر دیئے گیئے جو کہ بعد میں ان کی تفصیل سامنے آگئے ہیں ـ
شہید ہونے والے 7 دیگر افراد کی شناخت یہ ہے:
۱-خلیل قنبرزهیتنها فرزند علیگور
۲-محمود شهنوازی فرزند امانالله
۳-علیاکبر براهویی فرزند خان محمد
۴-حیدر ناروییرشید فرزند محمدعلی
۵-محیالدین شهبخش فرزند محمدکبیر
۶-امیرمحمد گمشادزهی فرزند قادر
٧-علی براهویی، عمر 16 سال فرزند عمر
103 ٹوٹل تصدیق شدہ شہیدوں کی فہرست ۔
ایک بار پھر ان کے نام و ولدیت درج ذیل دیا جارہا ہے۔
۱-هستی نارویی فرزند بلال
۲-حیدر ناروییرشید فرزند محمدعلی
۳-حمزه نارویی کڈنی اور ٹانگ پر گولی لگی تھی
۴-حمزه نارویی فرزند محمد
۵-حمید نارویی فرزند رشید
۶-حمید نارویی فرزند محمدعلی
۷-محمدصدیق نارویی فرزند سراجالدین (رافع نارویی) ،۲۳ ساله
۸-یونس نارویی
۹-موسی ویراء (نارویی) فرزند عبدالقیس عمر 18سال
۱۰- عبدالله نارویی فرزند عبدالمجید
۱۱-علی عاقلی(نارویی) عمر 28 سال
۱۲-دانیال شهبخش، عمر 11ساله ، فرزند عبدالحمید
۱۳-عمران شهبخش فرزند عبدالقیوم
۱۴-یاسر شهبخش فرزند تاجمحمد
۱۵-محیالدین شهبخش فرزند محمدکبیر
۱۶-عبدالله شهبخش فرزند جمعه
۱۷-فرزاد شهبخش فرزند ابراهیم
۱۸-احمد شهبخش
۱۹-محمدعلی اسماعیلزهی (شهبخش) فرزند عبدالواحد
۲۰-جلیل قنبرزهی(شهبخش) فرزند عبدالرحمان
۲۱-عبدالملک شهبخش
۲۲-مجبد بلوچزهیشهبخش فرزند مهرالله
۲۳-محمدامین گمشادزهی( عمر 17 سال) فرزند عبدالواحد
۲۴-محمدعلی گمشادزهی ( عمر 18 سال) فرزند عبدالواحد
۲۵-صلاحالدین گمشادزهی فرزند نعمتالله
۲۶-امیرمحمد گمشادزهی فرزند قادر
۲۷-محسن گمشادزهی
۲۸-لالمحمد آنشینی
۲۹-لالمحمد آنشینی فرزند شریف
۳۰- موسی آنشینی فرزند عزیز
۳۱-مهدی آنشینی
۳۲-بلال آنشینی
۳۳-عبدالغفور نوربراهویی فرزند ظاهر
۳۴-علیاکبر براهویی فرزند خانمحمد
۳۵-علی براهویی فرزند عمر ۱۲ ساله
۳۶-محمد براهویی ـ طالب علم
۳۷-محمود براهویی فرزند موسی عمر 18 سال ـ طالب علم
۳۸-عبدالصمد براهویی (عیدوزهی) فرزند سخیداد
۳۹-جمالعبدالناصر محمدحسنی (براهویی)
۴۰-لالمحمد عالیزهی فرزند ظریف
۴۱-ابوبکر نهتانی
۴۲-محمد قلجایی
۴۳-امینالله قلجایی ـ طالبعلم
۴۴-محمد ریگی
۴۵- گنگوزهیریگی ـ (صرف نام معلوم ہے)
۴۶-امیرحسین پرنیان (میرکازهیریگی) فرزند ابراهیم عمر 18 سال ( فائرنگ سے چھلنی ہوگیا تھا)
۴۷-بهزاد ریگی، عمر 30 سال و فرزند رضا
۴۸-عبدالمجید ریگی
۴۹-محمدرخشانی فرزند عبدالقادر ۱۲ ساله
۵۰-عبدالجلیل رخشانی
۵۱-عبدالمنان رخشانی
۵۲-منصور رخشانی
۵۳-محمدفاروق رخشانی
۵۴-بلال رخشانی فرزند عبدالواحد
۵۵-جلیل رخشانی فرزند مجید
۵۶-سامی هاشمزهی عمر 33
۵۷-سامر هاشمزهی فرزند نبی عمر 16 سال
۵۸-عبدالرحمن بلوچیخواه فرزند شاهی
۵۹-محمدرضا ادیبتوتازهی فرزند سیدمحمد
۶۰-عمر شهنوازی
۶۱-محمود شهنوازی فرزند امانالله
۶۲-عبدالخالق شهنوازی فرزند محمدشریف
۶۳-امید شهنوازی فرزند احمد
۶۴-امیرحمزه شهنوازی
۶۵-محمداقبال نائبزهی (شهنوازی) فرزند نیازمحمد ـ عمر 14 مزید معلومات دستیاب نہیں
۶۶-نعمتالله کُبدانی فرزند رحمتالله
۶۷-عزیزالله کُبدانی فرزند حبیبالله
۶۸-ابراهیم گرگیج
۶۹-احمد سرگلزایی
۷۰-علیاکبر حلقه بگوش
۷۱-ابوبکر علیزهی فرزند عبدالشکور
۷۲-حمید عیسیزهی
۷۳-جلیل محمدزهی فرزند عبدالرحمن
۷۴-امین گلهبچه
۷۵-عمران حسنزهی فرزند علی
۷۶-آرمان حسنزهی
۷۷-مرتضی حسنزهی
۷۸-ذالفغار حسنزهی
۷۹-محمود حسنزهی
۸۰-عبدالوحید توحیدنیا فرزند رحیم ( گولیوں سے چھلنی ہوگیا تھا ـ
۸۱- سدیس کشانی ـ عمر 14 سال
۸۲-سلمان ملکی
۸۳-عبدالغفور دهمرده
۸۴-خلیل قنبرزهیتنها فرزند علیگور
۸۵-متین قنبرزهی(گورگیج) فرزند بندو ـ عمـر ۱۸
۸۶-اسماعیل آبیل فرزند رحمان
۸۷-سلیمان عرب فرزند سردارمحمد
۸۸-احمد سارانی فرزند امانالله
۸۹-امید سارانی فرزند خالقداد کمسن بچہ عمر 13 سال
۹۰-جواد پوشه فرزند احمد ـ کمسن بچہ عمر 11
۹۱-اسماعیل حسینزهی فرزند محمدسلیم
۹۲-ماهالدین شیروزهی
۹۳-جابر شیروزهی فرزند احمد ـ کمن سن بچہ عمر 12
۹۴-عبدالصمد ثابتیزاده(شاهوزهی) فرزند شیرعلی
۹۵-یاسر شاهوزهی عمر 14 سال
۹۶-امید صفرزهی فرزند نعیم 17 سال (گولیوں سے چھلنی ہوگیا تھا)
۹۷-میرشکار ( عمر 2 سال مزید معلومات دستیاب نہیں )
۹۸-خدانور لجعی فرزند عیسی
۹۹-نجمالدین تاجیک فرزند حفیظالله ( افغانستان سے)
۱۰۰-مصطفی بریچی ـ عمر 14 سال و فرزند حسن
۱۰۱- ایک بچہ جس کی شناخت تاحال نہ ہو سکی ( شیرآباد دزاپ )
۱۰۲- ایک مرد ( جس کی شناخت تاحال معلوم نہیں ـ شیرآباد)
۱۰۳- ایک مرد جس کی شناخت نہیں ہو سکی ( شیرآباد)
واضح رہے کہ دزاپ (زاہدان) احتجاج میں شہید ہونے والے 103 افراد میں سے کم از کم 14 سے 18 سال سے کم عمر کے بچے بھی شامل ہیں جن کے نام درج ذیل ہیں۔
۱-میرشکار ـ عمر 2 سال مزید معلومات دستیاب نہیں
۲-دانیال شهبخش فرزند عبدالحمید 11 سال
۳-جواد پوشه فرزند احمد ـ عمر 11
۴-علی براهویی فرزند ـ عمر 12 سال
۵-محمدرخشانی فرزند عبدالقادر ـ عمر 12 سال
۶-جابر شیروزهی فرزند احمد ـ عمر 12
۷-امید سارانی ـ عمر 14
۸-سُدیس کشانی ـ عمر 14 سال
۹-سامر هاشمزهی فرزند نبی ـ عمر 16 سال
۱۰-محمداقبال نائبزهی فرزند نیازمحمد ـ عمر 16 سال برتھ سرٹیفیکٹ ندارد
۱۱-یاسر شاهوزهی 14 سال
۱۲-امید صفرزهی فرزند نعیم ـ عمر 17 سال / پیدائش سرٹیفیکٹ سے محروم
۱۳-محمدامین گمشادزهی فرزند عبدالحمید ـ عمر 17 سال
۱۴-کودک ( مزید شناخت نامعلوم / شیرآباد)