دوشنبه, دسمبر 23, 2024
Homeخبریںزیردستیں راجانی زبان (نبشتہ کار: بانڑی مری)

زیردستیں راجانی زبان (نبشتہ کار: بانڑی مری)

ھمگام بلوچی

مرچیگیں بیست ءُ یکمی سدی ءِ وھد ءَ ھم گلامیں راج ھست اَنت کہ آ روچ پہ روچ ماں گلامی ءِ تھاروکی ئیں دَگاں تیلانک ورگ اَنت ءُ بلوچ راج ھم ھمے وڑیں گیدی ءِ گلامے کہ آئی ءِ راج ءُ آئی ءِ دود ءُ ربیدگ گار بیگ ءَ انت۔ دژمن پہ آئی زبان ءِ ھلاس کنگ ءَ ھر وڑ ءُ پیم کنت کہ من بلوچ ءَ چہ آئی زبان ءَ دِیر بہ دار آن ءُ آئی زبان ءَ گار ءُ بیگواہ بہ کن آں، آئی ءَ مُدام بزگ ءُ نزورتر بہ دار آں ءُ آ ناں کہ وتی زھگ ءُ پدریچ ءَ وانینت بہ کنت ءُ نیکہ وتی ماتی زبان ءِ ارزشت ءُ بستار ءَ بہ زانت

اے گپ ءَ ما بلوچ پھک بہ زان ایں کہ راج ءِ دژمن وَ زانت کہ اگاں راج وتی ماتی زبان ءَ بہ وان ایت گُڑا آئی زِرد ءِ تہ ءَ یک بلاھیں راج دوستی یے ودی بیت، اگاں وھدیکہ راج دوستی یے ماں راج ءُ آئی چاگردی ءِ تہ ءَ ودی بیت گُڑا ھما زیردستیں راج ءِ تہ ءَ وتن دوستی یے ھم زلور ودی بیت چرشی ءَ راج ءِ تہ ءَ آگاھی یے ءُ زرمبشے چِست بیت اے آکبت ءَ راج ءِ ورناھاں وتن ءِ مِڑا مار ایت چمیشکا راج یکمُشت بیت ءُ پہ دژمن ءَ یک سردردے جوڑے بیت۔ پد ءَ دژمن ھم زانت کہ نی اے راج گلامی ءَ ھچبر نہ منّ ایت پد ءَ دژمن ترس ءِ آماچ بیت، پروش وارت ءُ دژمن وت چہ وتی پاداں گار بیت پمیشکا راج ءِ دژمن ھم نہ لوٹ اِیت کہ بلوچ پدریچ وتی ماتی زبان ءَ بہ وان اِیت گُڑا اے ھم یک راستی یے کہ دژمن وتی روباهی رِپک ءَ کمیں ھَد ءَ سوبین ھم بیتگ۔ دژمن ءَ راج ءِ ڈیھ بازیں ھنداں ونڈ ءُ چُنڈ کنائینتگ چرشی ءَ راج نزور تر اتگ پد ءَ آئی ءِ تہ ءَ بے کساس کاسگ چٹّ ھم ودی ئِے کتگ ءُ بینگ ءِ وڑ ءَ چیٹینتگ انت۔ وھد گْوزان بیتگ اَنت ءُ راج ماتی زبان ءِ بے وانگی ءِ سوب چہ زبان ءَ گِستا بیتگ اَنت ءُ راجی پجّار بلوچی بے کساس ڈالچار بیتگ۔

بلے بَژن اِنت کہ بلوچ چاگردی ءِ تہ ءَ چُشیں اگاھی ءُ زرمبش نہ بوتگ ءُ اے بدوابی ءِ زمہ وار ھستیں وھد ءِ رھشون اَنت کہ آیانی ھزارانی کَچّ ءَ منوگر ءُ رندگیر ھست اَنت بلے یکے ءَ ھم ھمے پنت ءُ جار نہ جت کہ بلوچ راج وتی مات زباناں (براھوئی ءُ بلوچی) بہ وان ایت۔ باید اِنت ما بلوچ سرپد بہ بہ ایں کہ مئے زھگ ءُ پدریچ ءَ ماں وانگجاھاں ماتی زبان پاکستان ءِ جِند ٹھینتگیں 1972 ءِ کانود ءِ رِد ءَ ھم وانینگ نہ بیت چُش کہ سندھی ءُ ایندگہ زباناں وانینگ بوگ ءَ اَنت ءُ پہ آیاں زبان ءِ دیمروئی ءَ ھر وڑیں آسراتی ھست اَنت۔ بلے پہ بلوچی راجی پَجّار ءَ ھچ سرکاری آسراتی نیست اِنت چی ءَ کہ ما وَ زیردستیں (گلام) راج ایں پمیشکا مارا ھر چیزے وت کنگی اِنت ءُ باید اِنت ما وت اِلّم بہ کن ایں ناں کہ ما ایکیم بِہ بَہ ایں بلکیں گوں تْرُندیں گاماں پہ ماتی زبان ءِ دیمروئی ءَ جُھد بہ کن ایں۔

اے جُھد انچیں بلاھیں جُھدے وَ نہ انت کہ اود ءَ مارا جانی تاوانے بہ رس ایت بلکیں اے انچیں جُھدے کہ تو وتی بان ءُ کارگس ءِ لاپ ءَ ھم کت کن ئِے بس مارا ءَ سوگند ورگی انت کہ ما وتی گْوانکوانی کلوھاں گوں ماتی زبان بلوچی ءَ نبیس ایں ءُ گپتران ءِ ساھت ءَ ما زگریں بلوچی ءِ گالاں کارمرد بہ کن ایں انچوشکہ مئے ماتی زبان یک پیلوئیں زبانے پمیشکا ما چہ ھندی ءُ سرائیکی ءَ وازمندگ نہ ایں۔ باید انت ما مُلاھانی وڑ ءَ راج ءِ لوگ پہ لوگ بر ایں ءُ راج ءِ تہ ءَ ماتی زبان ءِ بستار ءُ ارزشت ءَ درشان کن ایں ءُ اے زرمبش ءَ گْرند ءُ گْروگ ءِ وڑ ءَ تْرُند بہ دار ایں کہ اگاں زبان ھست انت گُڑا میان اُستمان ءِ تہ ءَ بلوچ ءَ ھم بستارے بیت ءُ آئی ءِ ٹَوکاں کسے دلگوش بہ کنت نا کہ بلوچ ءَ کس نہ منّ ایت گُڑا ما رَند ءُ پداں گار بہ ایں۔

دومی ھاسکن ما اے جھل ءِ نبیستگیں لمبر شمارائیں پنتاں دلگوش بہ کن این ءُ منّ ایں۔

1- ھما بلوچ برات ءُ گْوھار کہ سْیاھگ ءِ رِد ءَ بلوچی شَر وانگ ءُ نبیسّگ زان انت باید انت آ وتی سْیاد ءُ وارساں ماتی زبان ءِ بستار ءُ ارزشت ءَ درشان بہ کن اَنت ءُ پوہ بہ کن اَنت کہ بلوچی گُپتار ءُ بلوچی نبشتہ دوئیں جتائیں چیز انت ءُ ما وت ءَ را گالوار ءُ دَمگانی تہ ءَ ونڈ ءُ چُنڈ ھچبر مہ کن ایں بلکیں گالوار ءَ وتی دَمگاں گپتار بہ کن ایں بلے ما منّ ایں کہ نبشتہ کاری ءِ وتی جتائیں رھبندے ءُ ماتی زبان ماں یکیں نبشتہ رھبند ءِ رِد ءَ نبیسگ بہ بیت ءُ ما نبیس این ئِے۔

2- وتی نیمگی سْیاد ءُ وارساں بلوچی وٹس ایپی گَلاں ھوار کنائین ایں ءُ آیاں بلوچی کلیتاک ءُ بزانت بلد ءِ ایرگیج کنگ ءِ سوج ءُ پنت بہ دے ایں۔ آیاں دلبڈی بہ دے ایں کہ اولی بر ءَ ما بلوچی بہ وانگ ءَ ھیل بہ کن ایں ءُ پد ءَ کم کم ءَ نبیس این ئِے اگاں رَدی یے بیت گُڑا ھچ مڑا مہ کن ایں بلکیں جُنزان بہ بہ ایں۔ وتی ھر وڑیں چاگِردی رسانکدر ءِ کلوھاں ماں ماتی زبان ءَ نبشتہ بہ کن ایں۔

3- بلوچی شَر وانگ ءُ زانگ ءَ رند ماں زگریں گلاں ماتی زبان بلوچی ءِ آزمانک ءُ کسھاں نبیس ایں۔ پد ءَ پہ وتن دوستی ءُ راج دوستی ءِ بستار ءُ ارزشتے ودی کنگ ءِ ھاتر ءَ نبشتانک نبیسان کن ایں کہ راج ءِ تہ ءَ زبان دوستی ءِ زرمبش ءُ آگاھی یے ودی بیت۔ بلوچ چاگردی ءِ بابت ءَ ھم نبشتانک نبیس ایں ءُ چاگردی ءِ تہ ءَ سِلکاری نیلّگ ءَ نبشتانک نبیس ایں۔

4- دلگوش بہ بہ اِت کہ توری مردے بہ بیت توری گْوھار ءُ زالبولے بہ بیت اے ھر بلوچ ورنا ءِ راجی زمہ واری اِنت کہ آ وٹس ایپی بلوچی وانگجاھاں اڈ بہ کنت ءُ وتی شھر ءُ میتگ ءِ مردماں بلوچی بِہ وانین ایت آیاں بلوچی وانینگ ءُ نبشتہ کنگ ءَ ھیل کنائین ایت، آیاں سوج بہ دنت کہ بلوچی کلیتاک ءُ بزانت بلد چون درپ ءُ کارمرد بنت ءُ وٹس ایپی گَل/ وانگجاہ ءِ لاپ ءَ گوں بلوچی گپ رپ (Chatting) ءَ مردم چون زیت ماتی زبان ءَ زبر ءُ بلد بیت۔ ازماکاراں دزبندی انت کہ ما وتی تامُرانی تہ ءَ ھم زگریں بلوچی ءِ گالاں کارمرد بہ کن ایں ءُ وتی ناماں ھم گوں زگریں بلوچی آباں نبیس ایں ءُ اگاں بوت کنت گُڑا پہ کسانیں زھگانی ھاتر ءَ بلوچی کارٹون ھم ماں زگریں گالاں ٹھین ایں۔

من امیت کن آں کہ منی نبشتانک شُمارا دوست بوتگ پمیشکا من دلجم آں کہ منی پنتیں نبشتانک ءَ شُما برات ءُ گْوھار دیم ءَ روان کنائین اِت کہ راج ءِ تہ ءَ ماتی زبان ءِ بستارے ودی بیت ءُ راج ماتی زبان بہ وان ایت ءُ نبیس ایت ئِے۔

شالا بلوچ سوبین بہ بات انت ءُ ماتی زبان بے کساسیں دیمروئی ءَ سر بہ بات۔

یہ بھی پڑھیں

فیچرز