شال: ھمگام رپورٹ
بلوچ اسٹوڈنٹس فرنٹ جامعہ بلوچستان یونیورسٹی ءِ بُنزہ ءِ نیمگ ءَ ڈاکٹر مبارک علی ءِ کتاب ” غلامی اور نسل پرستی ” ءِ سرھال ءِ سرا زانشی دیوانے ھکمت کمبر ءِ سروکی ءَ برجم دارگ بوتگ دیوانے تران کنوک بی ایس ایف ءِ بُنجاھی پتر ءِ باسک گل ھسن بوتگ۔
سنگت ءَ تران کناں ءَ گْوشت کہ اِیردستی (غلامی) انچیں سلیں نادراھی یے کہ ھما راج اِیردست کنگ بیت آئی زند ءُ دودماں ،زبان ءُ ربیدگ ھرچی لگت مال کنگ بیت گلام ءَ را انچو اھساس دیگ بیت کہ تو وتی ھاکم ءُ آقا ءَ چہ کم ءِ تی زندگی ءِ مول ءُ مراد بس وتی ھاکم ءِ ھدمت کنگ ءَ ھاکم ءِ زوراکیاں وتی واستہ ءَ الله ءِ ازاب سرپد بیت۔
دیم ترا سنگت ءَ تراں کناں ءَ گْوشت کہ دنیا ءِ ھر چاگرد ءِ تہ ءَ ایردستی ءِ یک رواجے بوتگ تاں مروچی برجاہ اِنت بلے آئی رنگ ءُ دْروشم بدل کنگ بوتگ اَنت ۔ ھر چاگردے ءَ تہ ءَ گلام ءَ را وتی ملکیت سرپد بوتگ اَنت آئی گوم ءَ ھر وڑیں رنگ ءَ پیش اتکگ اَنت آئی کُشگ ءُ سزا دیگ ءَ ھچ چک ءُ پد نہ بوتگ اَنت۔
دنیا ءِ تہ ءَ کُجام ھم چاگرد کہ گلام بوتگ اَنت آوانی گیشیتگیں نامے نہ بوتگ بلکن ھر ھاکم ءُ وتی وڑ ءَ آوان ءَ نام داتگ وھدے آوانی ھاکم بدل بوتگ آوانی نام ھم بدل بوتگ۔
دیم ترا سنگت ءَ تراں کنان ءَ گْوشت کہ اگاں ما گلامانی راجدپتر ءَ چمشانکے بہ دیں ما گند ایں گلامانی ھچ وڑیں راجدپترے نبشتہ کنگ نہ بوتگ ھما زمانگ ءَ کہ گلامانی گلام داری بندات بوتگ بلے اِے کتاب ءِ تہ ءَ نبشتہ اِنت 15 ویں کرن ءَ پرتگیز ءُ ھسپانوی افریقہ ءَ درگیج اَنت 16ویں کرن ءَ انگریز افریقہ ءَ مان رِچ اَنت افریقہ ءِ سیاہ پاماں وتی اِیردست کن اَنت آوان ءَ وتی ملکاں کار اَنت کار گَر اَنت مبارک علی ءِ گْوشگ اِنت کہ 1840/60 ءِ دھک ءَ 10تاں 11 ملیون مردم افریقہ ءَ دیم پہ یورپی ملکاں آرگ بوتگ افریقہ ءِ پورئیں نیم آبادی یورپ ءَ آرگ بوتگ وتی ایردست جوڑ کُتگ اَنت۔
وھدے یک گلامے ءَ وتی آقایے ءَ را کُشتگ آئی بدل ءَ گلام ءِ پورئیں لوگ ءِ مردم کُشگ بوتگ اَنت اِے چیز رومی سلطنت ءَ بکائیدگ کانون بوتگ یک وھدے بیت یک گلامے یک وتی آقایے کُش ایت آئی وجہ ءَ آقا ءِ پوج ھما گلام ءِ کہول ءِ 400 ءِ کد ءَ مردم کُش ایت ادا زانگ بیت چنچو گلاماں گوں زوراکی کنگ بوتگ ل۔
گلامانی زندگی ساھدارانی زندگی ءِ وڑ ءَ بوتگ ھچ وڑیں آسراتی دیگ نہ بوتگ نہ زندمان ءِ تہ ءَ وشی گلامانی منڈی لگیتگ یورپی ملکانی مھلونک ءَ آوان ءَ بھا گیپتگ ءُ بُرتگ آوانی زالبول ھمدا پشکپتگ اَنت ھالی مردین اش بُرتگ اَنت تانکہ مردیں شریں وڑے ءَ کار کُت بہ کن اَنت ما گندیں گلامانی زندگی ھچ اھمیت دیگ نہ بوتگ افریقہ ءِ ملکاں دیم پہ یورپ ءَ برگ بوتگ اَنت راہ ءَ گلام ٹرک ءُ لانچانی تہ ءَ چہ برگ بوتگ اَنت راہ ءَ کِج ءُ بُج ءَ وجہ ءَ ھزاراں مردم مُرتگ بلے آقایان ءَ ھچ جیڑہ نہ بوتگ۔
وھدے سامراج گْوش ئے یا آقا اِے وت ما وت دژمن جوڑ بنت وت ما وتی جنگ ءَ ھمے گلاماں کارمرز کن اَنت گڑا ھمدا گلامانی تہ ءَ بھروسہ یے ودی بیت کہ ما یکے دومی ءِ بگیری ءَ جنگ کُت کن ایں وتی آزاتی ءِ واست ءَ چیا کُت نہ کن ایں گُڑا گلامانی تہ ءَ بھروسہ ودی بیت جنگ بندات کن اَنت آوانی مزنیں جنگ 1790 ءَ دھک ءَ بندات بیت ۔ ھمے گلامانی جنگ ءِ برورد اِنت 19 ویں کرن ءَ برطانوی پارلیمنٹ ءَ گلامانی ھلاس ءِ جار جنگ بیت ادا برطانیہ ءِ وتی لھتیں نپ ءُ پائیدگ بنت۔
ایردستی (غلامی) ءَ پد ما نسل پرستی ءِ نیمگ ءَ چمشانکے بہ دیں ما گنداں ھما وھداں گلامانی یورپی منڈیاں بھا کنگ ءُ یورپی ملکانی تہ ءَ برگ بوتگ اَنت گُڑا سفید فام ءُ سیاہ فامانی درمیان ءَ تپاوتے بندات بوتگ تاں روچ مروچی دنیا ءِ ھر کُنڈ ءَ برجہ اِنت نسل پرستی ءِ تہ ءَ کہ گیشی اتکگ آ 18 ویں کرن بیت ۔ یہودی ءُ یونانی بنت آ وتارا چہ افریقہ ءِ سیاہ فاماں برز تر پھم اَنت آوانی چُکچینی ءَ کن اَنت ۔ ھما اَسرات مروچی ترا مزھبی ھوالہ ءَ دست کپ اَنت ھرکس وتی مزھب ءَ برز پھم ایت یا ٹکّ کُٹم ءِ ھوال ءَ دست کپ اَنت ھرکس وتارا بُرز لیک ایت ایشانی مزنیں وجہ ایردستی (غلامی ) اِنت اگاں گلامی ھلاس کنگ بہ بیت اِے نسل پرستی کم کم ءَ وت ھلاس بیت تاں ایردستی ھست نسل پرستی برجم دارگ بیت۔
دیوان ءِ گُڈ سر ءَ سنگتاں بازیں جُست کُت، اے جُستانی پسو سنگت گل ھسن ءَ جوانے وڑے دات اَنت۔
