مات ءَ چے دُور نبشتہ کار : سلام سنجر

منی مات ءِ مات بزاں بلک یک کلگی ءُ کوہ دمگی مردمے بوتگ ءُ آئی بلوچی زبان ءُ گالوار سک پہک ءُ پلگار بوتگ انت آئی مدام کوھنیں ءُ پلگاریں بلوچی لبز کَشتگ ءُ جوانیں گالواراں ھوار ـ منی مات پدا ھمائی چک انت الم منی مات ھم ھمے وڑا پلگاریں ءُ زگریں بلوچی لبز ادا کنت من ھمے مات ءِ پُسگ اوں ـ نوں من نزاناں چونیا ءِ اش جزبگ ءَ منی تہا ردوم زرت کہ من ءَ اے واھگ بوت کہ من پہک ءُ پلگاریں بلوچی لبز ءُ لسہ ایں گالواراں بزاں ءُ ادا بکناں بلکیں اشاں نبشتہ بکناں ھم وتی کرا ـ اے درگت من کسانی ءَ چے بلوچی لبز ءِ وانگ ءُ زانگ ءُ آھانی نبشتہ کنگ بندات کت ـ اشی سکین ءُ من ءَ منی مات ءُ بَلک ءِ کرا رست ـ وتی نزوریں کوپگاں من ھما زمانگ بازیں وتی مات ءِ ادا کتگیں ءُ دمگی گال ءُ لبز نزارت ءُ نبشتہ کت انت یات ھم کت انت ـ بلے اپسوز کہ یک بلاھیں ھور ءُ شرتگے ءَ پد منی شھر ءَ بلاھیں ھورے ءَ پد ھارے اتک ءُ شھر ءِ مردمانی بازیں لوگ ءُ پل ءُ پادگ کپت ءُ پرشتاں ءُ ھوراں وتی ھرجان جت انت ءُ منی بازیں کتاب ءُ نبشتہ کتگیں چیز ھم زوال بوتاں ـ ھاک لوگے ات کپت ءُ پرشت ءُ پدا دراھیں زند ءِ مڈی یکشل ءَ بیران بوت انت ـ اشی ءَ ابید مروچی من ءَ کبلیں دہ سال انت کہ وتی گس ءَ، وتی ھنکین ءَ، وتی کور ءُ شیپ، وتی کوہ ءُ کوچگ، وتی پاریا، وتی ترکوپ ءُ وتی کلگروی ءِ کورے ءَ چے دور اوں ءُ وتی مکہیں مات ءَ چے ھم سک دور اوں، منی بلک بزاں مات ءِ مات گوستگیں ماہ ءَ بزاں 21 فروری ءِ روچ ءَ بیران بوت ـ اے روچ کہ ماتی زبانانی جہانی روچ انت ـ پدرد بوتاں بلے دست نہ رست ـ نوں گپ اش انت کہ من مروچی مات ءَ چے دور اوں بزاں کہ من وتی ماتی زبان ءَ چے دور اوں ـ وتی ھنکین ءَ چے دور ءُ وتی بلوچی لبز ءُ گالاں چے دور اوں ـ کسانی ءَ مات ءُ بلک ءَ کہ بلوچی لبزے منی دیم ءَ گشتگ گڑا من جست کتگ کہ اے لبز مانا ءُ بزانت چے انت من ءَ مات گش انت بزاں اش انت مانا یا باز رند ءَ بہرگ ( جملہ) توکہ مات ءَ گشتگ گڑا من وت سرپد بوتگ اوں کہ چے ءَ گش انت ـ کسہ ءَ چو اے وڑ انت کہ یک رندے من سہب ءِ سرا لوگ ءَ چے دراتک ءُ بیگاہ ءِ وھد ءَ پدا اتک اوں لوگ ءَ، اسکول ءَ موکل ات من انچو نشتگ ات انت گڑا دل ءَ جیڑ ات کہ مرچی رواں سوراپ ءَ تراں، تہنا اوں شت اوں گشت اوِ جنگل ءُ کوھان ءَ گواز کت بیگاہ ءَ اتک اوں لوگ ءَ من ءَ کہ مات ءَ دیست جست کتے ” بچ ءَ تو کجا بوتگ ئے؟ ” من گشت ” سوراپ ءَ ” پدا مات ءَ درائینت ” تو مرچاں سک درگلہ ءِ شتگ ءِ ” من کندت گشت “درگلہ ” ءِ بزانت چی انت گش ایت ” آورہ گرد ” آئی بلوچی ءَ آوراہ گرد ءَ را ھم دگے لبزے گشت بلے آ لبز من ءَ انوں یات نہ انت من زانت کہ درگلہ آوراہ گرد ءَ گش انت ـ یکرندے من ءُ مات شتاں ڈگار ءِ سرا ، پیماز پت ءَ کشتگ انت ڈگار ءَ گونیانی تہا کتگ انت ـ بلے من ءَ مات گشت برو ڈگار ءِ تہا پیماز “لیپی/ لی پی ” کن ءُ بیا ـ من دمان ءَ جست کت لیپی چے ءَ گش انت؟ مات گشت لیپی بزاں ” ڈگار کہ رُت ھلاس کت اگاں ھوشگ یا دانگے جاھے نا جاھے پشت کپ ایت ھمیشی یک یک ءَ درگیجگ ءَ را لیپی یا گش انت ” ھمے یکیں روچ ءَ ھمے یکیں دمان ءَ مات گش ایت پدا برو دار “پَلَگی ” کن بیار گوں لوگ ءَ ” من پدا جست کت “پلگی چے ءَ گش انت ” من ءَ گش ایت تو وا بوٹ پَٹ ئے ءِ ” من گشت شر بلے یکین ءِ بزانت ءَ بگش ” گش ایت ” پَلَگی بزاں کپتگیں دارانی یک یک ءَ چنگ ءُ نزارگ ءَ را گش انت ” من چہ وتی مات ءُ بلک ءَ بازیں بلوچی لبزے دربرتگ چیزے یات چیزے شموشتگ، شموشتگ اے سَٹ ( سبب، وجہ، کاز یا مقصد ) کہ من مروچی چہ وتی مات ءُ ماتی زبان ءَ ھزاراں کلومیٹر دور دیارے ءَ نشتگاں ءُ دری زبانانی لبزاں کارمرز کناں بلوچی ءِ توکہ ـ نوں من ءَ کہ مات ءُ بلک ءِ گشتگیں لبز یات کاھاں پیسر ارس ریچاں پدا ھمے لبز نبشتہ کناں ایر کناں بزاں کہ من وتی مہر ءَ گوں مات ءُ ماتی زبان ءَ بندوک کنگ ءَ اوں ـ مروچی ماتانی جہانی روچ انت ءُ وتی مکہیں مات ءَ یات کنان ءُ گشتگیں لبزاں یات کنان ءُ وتی آؤکیں پدریچ ءَ بلوچ کناں ءُ بلوچی یات دیاں ـ