لیو ٹالسٹای / کریم بلوچ
ششمی در :
روچاں یک – یک ، هپتگاں پَد و دُمب و سالاں گوئست انت . میکاییل هنگت سمیون ءِ لوگ ءَ داشتگ ات و هموداں کار کنئگ ات . مردماں گوئشت که په سیمون جوانیں کاری مردے آتکگ که هچ کس آئی ءِ داب ءَ بوٹاں مُهر و وَش ڈؤل دوتک و ٹهینت نه کنت و اے میکاییل ات و چه چپ و چاگرد ءَ هم هنون گیشتر بوٹ په دوچگ و لبه کنئگ ءَ یارتش . و کاری هم گیش بوتگ ات .
یک زمستانی روچے ، سمیون و میکاییل وتی بوٹ دوچی کار ءَ نشتت و گلائیش اتنت . آهانی کُڈک ءِ دپ ءَ شؤکیں اپس گاڑی یے گوں تلینگوک و سینگاراں آتک و اوشتات . چه تاگ ءَ چارت اش ، دیستش که سئے پَره ئی اپس گاڑی یے و آهانی لوگک ءِ دپی داشتگ ات . نوک ورناییں گاڑی والایے ایر کپت و اپس گاڑی ءِ کَت ءِ دروازگی پاچ کرت . چه اپس گاڑی ءِ کت ءَ ورنا ، سیر و جان پُرّیں مردے په کهیب ءَ ایر کپت . شؤکیں ، ترپوکیں پوستی دراجکوٹے آئی ءِ گوئر ات . چه اپس گاڑی ءَ که ایرکپت ، سیده شُت سمیون ءِ لوگ ءِ نیمگ ءَ و آهانی لوگ ءِ دروازگ ءَ که رست ؛ لوگ ءِ دروازگی ٹکینت . ماتریونا اشتاپی و دهدے شُت و دروازگ ءَ پَچ کت و آئرا وشاتکی گوئشت .
هزگاریں بُرز بالادیں مردے اوداں اوشتاتگ ات و سمیون لوگ ءِ سردر ، جَهل و کسان ات . گوں ماتریونای ءِ وشاتکی ءَ سری جَهل و لوگ ءَ مان بوت و وتی راست کت . سری کمے هست ات تاں لوگ ءِ بان برسیت . سرجمیں کُنڈے ءَ پُرّ کناں بوت .
سمیون په واجه ءِ سلاماں چه وتی جاه ءَ پاد آتک . سری کمے جهل کت . چه چُشیں هستومند و جان پُرّیں مردمے ءِ گندگ ماں وتی کُڈک ءَ یک کمے دستپاچه و هیران ات . پیش ءَ چشیں مردمے آئی ، نه دیستگ ات . سمیون ءِ جند لاگریں مردے ات و میکاییل چه آئی ءَ بارگتر و ماتریونا چو هُشکیں شیپاکے ءِ داب ءَ بارگ ات . ایشی گوئش ئے چه دگه دگنیایے یهتگ ات . دیمی گوات گپتگ ات . پونزی سُهر و زنڈ ات . گردنی هم چو کاریگرے ( کائیگرے – نرگوکے ) ءِ داب ءَ بَؤر و زنڈ ات . جانی هم پُرّ ات . گوئش ئے چه رود اش اڈ کتگ ات .
میر ءِ بچ ( واجه ) وتی ترپوکیں پوستی دراجکوٹ ءَ کَشّیت و دراجیں چارپادگ ءِ سرا نشت و گوئشتی :
_ بوٹ دوچی ءِ واهند کے انت ؟
سمیون کمے دیماتر آتک و گوئشتی :
_ من اوں منی واجه !
مرد وتی همراهیں بچلک ءَ توار کرت و گوئشتی :
_ او « پیدکا » ، برو وهما مال ءَ بیار .
بچلک تتک و یک بستگیں پیلُکے زرت ات و آتک . واجه پیلُک ءَ زرت و میز ءِ سرا نات و کوئشتی :
_ پاچی کن . _ و بچلک بستگیں پیلک ءِ گرهناں پاچ کرت و دات .
میریں واجه پیلُک ءِ مال ءَ سمیون ءِ نیمگ ءَ شهار دات و گوئشتی :
_ نون بوٹ دوچ تئو گوشدار ! باریں تئو اے مال ءَ گندگ ئے ؟
_ جی هئو منی واجه ! من گندانی .
_ باریں تئو زان ئے که اے چونیں مالے ؟
سیمون مال ءَ گوں دست ءِ لنککاں کمے دست جت و لهم لهم ءَ لگاشت و گوئشتی :
_ باز جوانیں مالے !
_ هئو ، هئو ، مال بازجوانیں مالے انت ! بلے تئیں هوڈ چُشیں مالے تاں هنوں نه دیسته . اے مال آلمانی بزان جرمن ءِ مالے انت . بیست روبل من په آئی ءَ داتگ .
سمیون که کُنّتی مردے ات ؛ پسوی دات :
_ جی هئو واجه ، من چشیں مال نه دیسته ۔ چُشیں مالاں من کجا دیست کناں !
_ نون همیش انت ، نون بیت که تئو چه آواں ، پر منی پاداں بوٹے به دوچ ئے ؟
_ بیت منی واجه .
مرد سمیون ءَ نِهِرّ دات :
_ اے که « بیت » ، تئو زان ئے که پر کے بوٹاں ٹهینگ ئے و چه کجام مال ءَ ؟ هنچیں ( هنچشیں ) بوٹے پر من بدوچ که سالے جوانی ءَ ، رَؤ بکن انت . مه درنت و هراب مه بنت . اگں توان ئے ، منی پاد ءِ اندازگ ءَ بگر و مال ءَ بزور . اگں نه توان ئے ، منی مال ءَ دست پِر مه کن .
من چه پیش ترا گوئشاں : اگاں بوٹاں پیش چه سالے ءَ به در انت ، یا هراب به بنت و بندیک اش به سد ایت ، من ترا جیل ءَ بند ءَ کناں و اگں تاں سالے مه در انت و هراب مه بنت ، من ترا په تئی کار ءَ ده روبل ءَ دیاں .
سیمون ترستگ ات . هیران ات و نزانتی که چے به گوئشیت . میکاییلی چار ات و آئری چونڈکے پاتک ( پَهت ) و آرامی ءَ سوجی کرت :
_ باریں ، بزوانش یا نه ؟
میکاییل وتی سر ءَ بُرز کت و گوئشتی :
_ بزور اش . ایشانی کار کم انت .
سمیون میکاییل ءِ هبر ءَ زرت و میریں واجه ءِ کاری زرت . تاں پر آئی ءَ ، آئی ءِ دل ءِ تب ءِ بوٹے به دوچیت که تاں سالے هراب مه بنت و مه در انت .
واجه وتی همراهیں بچلک ءَ توار کرت و گوئشتی که آئی ءِ چپیں پاد ءِ بوٹ ءَ چه آئی ءِ پاد ءَ به کشیت تاں که اندازگی کن انت و گوئشتی :
_ اندازگی کنیت !
سمیون په واجه ءِ پاد ءِ اندازگ گرگ ءَ ، لهتے اندازگ ٹهینت و پدا واجه ءِ پاد ءِ برابر ءَ زانکوٹ جت و وتی دستی گوں وتی پیشبند ءَ جوان پهک و سَلّه کرت تاں پاد ءِ اندازگ گرگ ءِ وهد ءَ واجه ءِ جُراباں پولنگ و لیگار مه بنت و اندازگ گرگ ءِ کار ءَ کلائیش بیت . سمیون پاد ءِ جَهلَگ یا پاد ءِ چیر ءِ اندازگ ءَ مالوم کت . پدا پاد ءِ چیر تاں بُرزی و سَربُری زنڈی ءَ هم نبشت . پدا لوٹتی که پاد ءِ پراهی یا دَؤر ءَ بزانت ، بلے نه بوت و پادی چو درچکے ءِ بُنڈے ءَ زنڈ و پراه اتنت و آئی ءِ کاگدانی برابر ءَ نه اتنت . واجه همے وهد ءَ سمیون گوئشت :
_ جوان بچار که اندازگ ءَ ، رد مه کن ئے !
سمیون نشت تاں په آئی ءِ پاد ءِ پراهی ءِ اندازگ گرگ ءَ ، دگه نوکیں اندازگ تیار به کنت و به دوچیت . واجه هما دراجیں چارپادگ ءَ نشتگ ات و وتی پاد ءِ لنککاں جُرابانی تها سُرینان ات و لوگ ءِ مردماں چارگ ات . میکاییلی دیست و سوجی کرت :
_ اے کے انت تئی کِرّ ءَ ؟
_ اے منی زانتکاریں کاربلد انت . هما که شمئی بوٹاں دوچیت و تیار ءَ کنت .
واجه میکاییل ءَ چار ات و گوئشتی :
_ بچار و هوش کن ! هنچش بدوچ ئے که تاں سالے ءَ کار به دینت .
سمیون ، میکاییل ءِ نیمگ ءَ چار ات . دیستی که میکاییل واجه ءِ نیمگ ءَ هچ سئیل ءَ نه کنت . آئی واجه ءِ سر ءِ پُشت ءَ چاران ات . هما کُنڈ ءَ . گوئش ئے اوداں کسے ءَ چارگ ات ، چارت و چارت ئی و اناگت ءَ آئی ءِ بچکند ءِ شهمے گندگ بوت .
میر ءِ بچ که آئی ءِ بچکند ءَ دیست زهر گپت و گوئشتی :
_ هوڈ ( پوک ) تئو پرچا وتی دنتاناں پیش ءَ دارئے ؟ تئو گهتر انت که جُهد بکن ئے که منی کار ءَ په وهد تیار بکن ئے .
و میکاییل آئی ءَ پسو دات :
_ دلجم ببئے ، من هنگت زوتر وتی کار ءَ کُٹیناں .
_ هنچو ، هنچو .
واجه وتی بوٹ ءَ پاد کرت ، وتی دراجکوٹی گوئر کرت و دروازگ ءِ نیمگ ءَ شُت . شموشتی که سردر جهل انت و سر ءَ پیکه جهل به کنت . سری ٹهک گوں سردر ءَ لگّست .
واجه نُرنڈاں لهتے زا دات ، وتی سری هارینت و پهک کرت و درکپت و وتی سئے ٹیری اپس گاڑی ءَ سوار بوت و شت .
واجه که شُت ، سمیون گوئشت :
_ سَکّ سریں مردے ، په چوش نه مرایت . سری ڈوک دات گوں دیوال ، بلے پرواهی نیست ات .
ماتریونا گوئشت :
_ چُشیں مردمانی زند بے گناه و بے مئیار بیت ءَ نه کنت . چُشیں شِرّاں مرگ هم وتیگ ءَ نه کنت .
